اندام شناسی

مواد مغذی و سوخت و ساز

مواد مغذی و سوخت و ساز

مواد مغذی و سوخت و ساز

به کلیه واکنش های بیوشیمیایی درون بدن، تغییرات و فرآیندهای آن متابولیسم گفته می شود. در طی گوارش، مواد غذایی به مواد خام تبدیل شده و این مواد در مسیر سوخت و ساز سلول ها و بافت ها قرار خواهد گرفت.

نوشته های مشابه

دریافت مواد مغذی

به کلیه مواد مفید برای بدن مواد مغذی گفته می شود که چند وظیفه دارند:

1-تولید انرژی (عمدتا توسط چربی ها و کربوهیدرات ها)

2-ساخت بخش های مختلف سلول ها ( توسط پروتئین ها)

3-تنظیم فعالیت های بدن (توسط ویتامین ها و مواد مغذی)

دستگاه گوارش این مواد را طی مراحل مختلف به خون و رگ های لنفاوی وارد می کند. محل های اصلی جذب مواد مغذی از روده ها تا کبد به وسیله خون در سیاهرگ های باب همراهی می شود. کبد، بزرگترین غده بدن بوده و اصلی نقش را در فرآیند کردن مواد غذایی ایفا می کند. مواد غذایی
در کبد از سه سرنوشت می توانند برخوردار شوند:

1-برخی از مواد مغذای بسته به نیاز بدن ریزتر و ساده تر خواهند شد. 

2-دسته ای از مواد مغذای ذخیره خواهند شد.

3- مقدار از مواد مغذی هم وارد خون می شوند.

آخرین قدم در گوارش

آخرین محل اصلی که شکستن و برداشتن مواد مغذی شامل ویتامین ها، مواد معدنی و نمک در آن انجام می شود، کولون (روده بزرگ) است. در این محل مقدار قابل توجهی آب از عصاره گوارشی باز جذب خواهد شد. رشته های پکتین و سلولز دو عمل انجام می دهند:

1-این رشته ها باعث حجیم شدن مواد باقی مانده خواهد شد. دیواره روده اجازه می دهد که مدفوع فشرده شده و آماده دفع شود. 

2-از طرفی این رشته ها جذب مولکول های قند را به تاخیر خواهد انداخت.

3-رشته های پکتین و سلولز با چربی هایی همانند کلسترول پیوند داده و در نتیجه مانع از جذب بیش از حد آن ها خواهد شد.

روده کور

روزانه حدود 500-100 میلی لیتر از مایعات گوارشی بدون این که گوارش شوند از روده ها عبور می کند ولی بقیه مواد به اولین فضای روده بزرگ یعنی روده کور وارد خواهند شد. جالب است بدانید که مقدار زیادی از آب در این قسمت باز جذب خواهند شد. در این قسمت:

1-ویتامین K به وسیله باکتری های هم زیست و بعضی از انواع ویتامین B به وسیله باکتری ها تولید می شود.

2-حدود 3/2 آب مدفوع در روده بزرگ باز جذب خواهد شد.

3- بی کربنات و پتاسیم به درون روده بزرگ ترشح می شود تا امکان برداشت سدیم وجود داشته باشد.

4-کلرید که باعث حفظ تعادل اسید و باز در بدن می شود، به همراه سدیم از مدفوع برداشت می شود.

سرنوشت مواد مغذی

حدود 24-12 ساعت زمان لازم است تا گوارش انجام شود. که تقسیم مدت زمانی در مسیر گوارشی به شرح زیر است:

1-باقی ماندن غذا به مدت 4-2 ساعت در معده

2-باقی ماندن غذا به مدت 5-1 ساعت در روده باریک

3-12 ساعت زمان برای فرآیندهای روده بزرگ

در هر زمان، با شکستن مواد غذایی، مواد مغذی خاصی برای جذب تولید خواهد شد.

مواد مغذی و سوخت و ساز

شکستن و ساختن

متابولیسم فرآیند دو طرفه ساختن و تخریب است که بسیاری از مولکول ها میان این دو رفتار در حال چرخش هستند.

کاتابولیسم:

شکستن مولکول ها به مواد ساده تر را کاتابولیسم می گویند. کاتابولیسم همان فرآیند تجزیه است که منجر به  تولید انرژی می شود. برای نمونه می توان به تجزیه قندها و چربی ها اشاره نمود. 

آنابولیسم:

آنابولیسم برعکس کاتابولیسم بوده و به معنی ساختن است. در فرآیند ترکیبی، مولکول های ساده و یا سلول های کوچک به هم پیوسته و مولکول های بزرگ و پیچیده به دست می آیند. برای مثال می توان به ترکیب اسیدهای آمینه و تولید پروتئین اشاره نمود.

کارکرد ویتامین ها و مواد معدنی

ویتامین ها مواد آلی هستند که با کوآنزیم ها یکی می شوند. کوآنزیم مولکول هایی هستند که در کنترل فرآیندهای متابولیسمی به آنزیم کمک کرده و از آن حمایت می کند. بدن به دریافت منظم ویتامین ها از طریق  نیاز دارد چرا که فقط چند نوع ویتامین در بدن ساخته می شود.

مواد معدنی مواد ساده غیر آلی هستند (آهن، کلسیم، ید، کلر) که به دو دلیل مورد نیاز هستند:

1-متابولیسم عمومی بدن

2-کارکردهای ویژه همانند عمل اکسیژن در گلبول های قرمز

بدن چگونه از غذا استفاده می کند؟

زمانی که مواد غذایی شکسته می شوند، محصولات گوناگون تولید می شود که بدن ب حسب شرایط از این مواد مغذی استفاده می کند:

1-کربوهیدرات ها همانند قندها و نشاسته به قندهای ساده مثل گلوکز شکسته می شوند که گلوکز سازگار ترین و آماده ترین  منبع انرژی در بدن است.

2-پروتئین ها به پپتیدها و اسیدهای آمینه شکسته می شود.

3-از تجزیه چربی ها اسیدهای چرب به دست می آید که اسیدهای چرب برای ساختن غشای دو لایه سلول به کار می رود.

تولید انرژی

گلوکز منبع انرژی بوده و تمامی سلول های بدن برای فعالیت های خود به آن نیاز دارند. زمانی که بدن در شرایط گرسنگی باشد، چربی ها و پروتئین ها از کبد و انبارهای سلولی تامین شده و مورد استفاده قرار می گیرد.

بافت چربی

مواد چربی یا لیپیدها، مخازن فشرده انرژی در بدن هستند که هنگام سوخت و ساز بیشتری انرژی را تولید می کنند. در بافت چربی سلول هایی پر از چربی قرار دارد که این چربی برای کوتاه مدت یا دراز مدت در سلول ها ذخیره خواهد شد.

رشد، نوسازی و ترمیم

سلول ها از پروتئین ها، چربی ها و کربوهیدرات ها برای تقسیم سلولی و ترمیم استفاده می کنند:

1-سلول ها با حفظ اسیدهای آمینه، پروتئین های ساختمانی مختلف را می سازند.

2-از چربی ها برای ساخت غشای سلولی استفاده می شود.

3-همچنین گلوکز منبع تامین انرژی در سلول هاست.

ذخیره سازی انرژی

گلوکز اضافی در بدن به گلیکوژن تبدیل شده و در کبد یا سلول های عضلانی ذخیره می شود. اسیدهای چرب مخازن فشرده انرژی هستند که روزانه از مواد غذایی به دست آیند. چربی ها از تبدیل گلوکز و اسیدهای آمینه حاصل می شوند.  

مواد مغذی و سوخت و ساز

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا