اسفناج

تیره: اسفناجیان (chenopodiaceae)

گروه مصرفی: مقویها ، ضدسرطانها

این گیاه دارای ارتفاع یک متری است و برگ های آن پهن بوده و شبیه به تخم مرغ است. در نظر داشته باشید که برگ ها به صورت دندانه ای هستند و رشد یکساله است.

برگ ( تازه ، خشک شده )

در صورتی برگها رسیده میشود که براکتئولهای گیاه به طور دقیق باز شود در این زمان نیاز است که جمع آوری آغاز شود. در نظر بگیرید برگ ها باید درون یک کیسه مناسب که برای سبزی تهیه شده اند مورد استفاده قرار بگیرد. اسفناج در برابر هوا دچار نیترات میشود در صورتی کهدر یخچال نگهداری نشود خطرآور خواهد بود.باقی برگها را میتوان خشک کرد برای خشک کردن نیاز به دمای 45 درجه است و باید درون ظرفی در بسته نگهداری شده و از نورخورشید دور باشد.

بومی آسیای جنوب غربی به ویژه ایران است .

محل رویش در ایران

در بیشتر نقاط ایران به ویژه مناطق مرکزی و جنوبی کشت می شود .

به طور کلی سه نوع اسفناج وجود دارد:

1- اولین نوع ساوای نام دارد که برگ های آن به صورت پیچ خورده و چروکیده است به طوری که بخش هایی از آن به رنگ سبز تیره هستند. و بافت آنها حالت فنری دارد.

2- نوع دوم شبه ساوای نام دارد که میزان چروکیدگی آن به نسبت نوع اول کمتر است.

3- اسفناج نوع سوم دارای برگ های پهن با رنگ سبز بسیار خوش رنگ است و هیچ چروکیدگی برای آن دیده نمی شود. 

• مقوی رشد کودک ( احتمالاً )
• ضعف عمومی
• اختلالات گوارشی

اسفناج پر از ویتامین C و K است و در آن به میزان زیادی فولیک اسید وجود دارد. میزان کاروتن اسفناج زیاد است. از طرفی دارای میزان زیادی آهن بوده و خانواده ویتامین ب را دارا است. منیزم موجود در این محصول بسیار زیاد است و از منگنز نیز برخوردار است.

اسفناج دارای میزان آهن بسیار زیاد و بعضاً دو برابر است . همچنین استفاده از اسفناج باعث می شود که اسیدیته خون تنظیم شود. 

در نظر داشته باشید که به میزان یک فنجان از اسفناج در حدود 41 کالری انرژی دارد.

در ایالات متحده مشخص شده است که در اسفناج ماده ای به نام لوتدین وجود دارد که سبب می شود که از چشم محافظت شود این ماده از آب مروارید جلوگیری می کند و همینطور آسیب به شبکیه چشم را نیز به حداقل می رساند. اسفناج سبب پیشگیری از سرطان میشود. در این گیاه به میزان زیادی آنتی اکسیدان وجود دارد که سبب می شود که استفاده از رژیم غذایی اسفناج سرطان معده را به حداقل برساند. از طرفی نیز تکثیر سلول های سرطانی را متوقف می کند. در نظر داشته باشید برای سرطان پوست و مو بسیار مفید است. 

در سال 1980 بر روی سرطان پوست تحقیقاتی صورت گرفت و مشخص شد افرادی که اسفناج مصرف می کنند از سرطان پوست در امان هستند.

طب ایرانی اسلامی

این گیاه سرد و مرطوب از درجه اول است و در موارد زیر کاربرد دارد :

• سرفه های خشک
• آماس
• نزله تنفسی
• سوزش ادرار

مصرف مقادیر توصیه شده با عارضه ای همراه نیستوجه: آهن موجود در اسفناج نمی تواند به میزان آهن موجود در گوشت و مواد لبنی جذب بدن شود بنابراین در افراد کم خون جایگزین قرص های آهن نمیشود .

• بارداری

بروز سنگ های کلیوی به خصوص اگزالات کلسیم تشکیل کریستال ها در مفاصل و درد شدید مفصلی به خصوص در افراد مستعد به نقرس

بهتر است که از اسفناج تازه استفاده شود . به میزان 100 الی 200 گرم از آن را روزانه خرد کنید و در آب جوش بپزید. در صورت عدم تمایل می توانید آن را تفت دهید. محصول به دست آمده به برنج، ماست و خورشت اضافه می شود. در صورتی که این محصول در ماه دو بار استفاده شود عارضه ای نخواهد داشت. 

از طرف دیگر می توانید اسفناج را به صورت دم کرده نیز مصرف کنید. در نظر داشته باشید که باید حدود 5 قاشق از پودر آن را به نیم لیتر آب جوش اضافه کنید و اجازه دهید که 20 دقیقه استراحت کند. در نظر داشته باشید که محلول نهایی باید صاف باشد. به این ترتیب در طول روز 3 فنجان از این دمنوش را مصرف کنید.

خوراکی

کودکان زیر یک سال 

توجه: این گیاه ممکن است در شرایط غیر ارگانیک یا با کود فراوان تولید شده باشد در این شرایط نیترات موجود در آن افزایش یافته و در کودکان ایجاد متهموگلوبینمی میکند .