بیماری های سرخ رگ های کرونری
بیماری های سرخ رگ های کرونری:
ماهیچه قلب که میوکاردیوم نامیده می شود همواره نیازمند این است که از سرخ رگ های کرونری خون دریافت کند. در صورتی که این خون رسانی انجام نشود اکسیژن و مواد غذایی به ماهیچه قلب نرسیده و یکی از بیماری های سرخ رگ های کرونری (CAD) رخ داده که علائم آن بسته به محل،
شدت و سرعت گسترش بیماری متفاوت است.
سخت شدن دیواره سرخ رگ ها:
بیماری تصلب شرائین و یا اترواسکلروزیس بیماری سخت شدن دیواره سرخ رگ هاست و زمانی رخ می دهد که مجرای سرخ رگ تنگ شده و دیواره آن در اثر رسوب چربی (آتروما) سفت می شود. اما سوال اساسی اینجاست که روند این بیماری چگونه رخ می دهد؟
بیماری اترواسکلروزیس با افزایش غیر طبیعی و زیاد چربی و کلسترول در بدن شروع می شود. این مواد در قسمت هایی از رگ هایی که به صورت میکروسکوپی آسیب دیده اند رسوب کرده آتروما ایجاد می شود. توجه داشته باشید که احتمال تشکیل آتروما در تمامی سرخ رگ های بدن و حتی رگ
های مغز نیز وجود دارد. با گذر زمان آتروما بزرگتر شده و تبدیل به لکه هایی به نام “پلاک” خواهد شد. پلاک یک مرکز چربی پوشیده شده از بافت پوششی است که منجر به مسدود شدن فضای داخلی رگ (لومن) می شود. در نتیجه در چنین حالتی خون نمی تواند به راحتی در داخل رگ ها حرکت
کند و نهایتا بافت ها و اندام های بدن دچار کمبود خون خواهند شد. لازم به ذکر است که پلاک ها همچنین باعث گردایی شدن جریان نرم خون و ایجاد شرایط برای لخته شدن خون می شود.
عوامل موثر در بروز اترواسکلروزیس:
1- سیگار کشیدن
2- استفاده از غذاهای دارای چربی های اشباع شده
3- ورزش نکردن و عدم تحرک
4- وزن زیاد
پلاک چربی:
چربی های زیاد در بدن به صورت رسوباتی در زیر لایه داخلی دیواره سرخ رگ رسوب می کند این رسوبات که پلاک های چربی را تشکیل می دهند دارای هسته مرکزی چربی بوده که با پوشش های فیبروزی پوشیده شده است.
جریان خون مختل شده:
توجه داشته باشید که سختی سرخ رگ می تواند در هر قسمت از سرخ رگ های کرونری اصلی و یا انشعابی بروز کند. به طور معمولا پلاک های چربی در محل انشعاب و دو شاخه شدن رگ ها تشکیل می شوند در این قسمت جریان خون همانند قبل آرام و نرم نیست. با توجه به این که در محل پلاک
ها سلول های عضلانی جدیدی رشد می کنند لذا دیواره رگ در این قسمت ضخیم تر می شود.
درد سینه:
بیماری آنژین صدری و یا درد سینه زمانی اتفاق می افتد که خون کافی به قلب نمی رسد در نتیجه در زمان فعالیت این درد بیشتر شده و در زمان استراحت درد کمتری در سینه حس می شود. علت نرسیدن خون کافی به قلب می تواند تنگ شدن مجاری سرخ رگ ها به دلیل اترواسکلروزیس باشد.
به طور کلی محرک های درد سینه عبارتند از:
1- فعالیت
2- افزایش بار کاری قلب
3- هیجان
4- هوای سرد
5- غذای زیاد
حمله آنژینی به مرور زمان شروع می شود به این صورت که با دردی که در پشت استخوان سینه حس می شود شروع شده و با درد شدیدی همراه است. حمله آنژینی می تواند فک پایین، گردن، دست ها و به ویژه دست چپ را فراگیرد. این درد ممکن است در مدت 15-10 دقیقه از بین برود. یکی
از روش های درمان دردهای آنژینی داروهای گشاد کننده رگ ها هستند.
عضله قلبی صدمه دیده:
زمانی که درد آنژینی رخ می دهد قسمتی از قلب که تنگ شده و جریان خون کمی به آن وارد شده است با کمبود اکسیژن روبرو می شود که پس از رفع حمله آنژینی ماهیچه ترمیم خواهد شد. اما سوال اینجاست که چرا حمله آنژینی رخ می دهد؟
همان گونه که می دانید تصلب شرائین منجر به تنگ شدن سرخ رگ ها شده و در نتیجه خون کافی به قلب نخواهد رسید. این در حالی است که در زمان فعالیت نیاز قلب به خون و اکسیژن بیشتر است اما به دلیل گرفتگی سرخ رگ ها این نیاز رفع نمی شود به همین دلیل در این زمان درد سینه
حس خواهد شد که بسیار دردناک است.
آنژیوگرافی
آنژیوگرافی به عنوان روش تشخیصی به منظور بررسی میزان خون موجود در رگ ها به کار می رود که در این روش از تصویر خاص اشعه X برای تهیه تصویر آنژیوگرام استفاده می شود. آنژیوگرافی به این صورت عمل می کند که ابتدا لوله میان تهی به نام کاتتر را وارد سرخ رگ کرده و
به طرف قلب و آئورت حرکت می دهند که این عمل معمولا از سمت پا انجام می شود. پس از آن مقداری ماده رنگی به نام حاجب وارد کاتتر شده و به رگ های کرونر وارد می شود که میزان تنگی و گرفتگی آن ها را مشخص می کند. نهایتا تصویر تولید شده به کمک اشعه X بر روی صفحه نمایشگر
دیده می شود. توجه داشته باشید که الگوی سرخ رگ های کرونر در همه قلب ها تقریبا یکسان است و آنژیوگرام میزان گرفتگی را در یکی از رگ های کرونری نشان می دهد.
حمله قلبی:
در صورتی که بخشی از عضله قلب به دلیل گرفتگی رگ ها از خون و اکسیژن محروم شود در این صورت حمله قلبی یا انفارکتوس میوکارد (سکته قلبی) رخ خواهد داد. این بیماری به عنوان بیماری رگ های کرونر معروف است که در اثر سخت شدن دیواره رگ ها و ایجاد لخته خون رخ خواهد داد.
لازم است بدانید که این لخته خون گاها می تواند مانع از رسیدن خون به بخشی از قلب شده و منجر به مرگ بافت آن می شود. با توجه به این که حمله قلبی ناگهانی رخ داده و معمولا از جمله بیماری هایی است که بدون پیش آگهی اتفاق می افتد در نتیجه باید با حداکثر سرعت جریان
خون را به قلب بازگرداند.
تفاوت های حمله قلبی یا درد آنژینی:
1- درد سینه در حمله قلبی شبیه به درد آنژینی است اما شدت آن بیشتر است.
2- حمله قلبی الزاما با فعالیت ایجاد نمی شود و حتی با استراحت هم قطعا رفع نخواهد شد.
3- علائم حمله قلبی شامل عرق کردن، تنگی نفس، تهوع و از بین رفتن هوشیاری است.
ترومبوز کرونری:
آیا می دانید لخته های خون داخل رگ ها چگونه ایجاد می شوند؟ قسمتی از رگ که دارای پلاک است زبر و خشن بوده که پارگی پوشش فیبری می تواند دلیل این زبری باشد. هنگامی که خون در حال عبور از رگ هاست پلاکت های خون با این ناهمواری ها برخورد کرده و لخته خون را تشکیل
می دهند.
ترشح آنزیم ها
با توجه به این که رشته های خراب شدن ماهیچه کمی آنزیم به جریان خون ترشح می کند لذا یکی از روش های اندازه گیری میزان آسیب وارد شده به ماهیچه قلب اندازه گیری همین مقدار آنزیم هاست.
ماهیچه قلبی آسیب دیده
یکی از آسیب های بافتی، نکروز است. زمانی که اکسیژن و مواد غذایی به سلول ها نرسند بافت آسیب خواهد دید که اگر نیاز بافت سریعا رفع نشده و جریان خون برقرار نشود بافت مورد نظر خواهد مرد که به آن نکروز می گویند. سلول های بدن در چنین مرحله ای قابل ترمیم نخواهند
بود.
سرخ رگ دارای لخته
در یک رگ سالم و طبیعی خون می تواند در مسیر صاف و نرم جریان داشته باشد اما در صورتی که صافی سطح داخلی رگ از دست برود در این صورت در جریان خون اختلال ایجاد شده و خون لخته می شود. به تصویر سمت چپ نگاه کنید.
ترومبولیتیک ها:
اصلی ترین فاکتور درمان بیماری های حمله قلبی سرعت است. در صورتی که اقدامات سریع تر انجام شده و جریان خون به خوبی برقرار شود در این شرایط شانس بیشتری برای ترمیم بافت صدمه دیده وجود دارد. داروهای ترومبولیتیک لخته خون را رفع می کنند در نتیجه بلافاصله پس از حمله
خون به جریان خون تزریق می شوند تا از لخته شدن خون جلوگیری شود. اما حتما این سوال برای شما پیش می آید که نحوه عمل داروهای ترومبولیتیک چیست؟ این داروها منجر به افزایش ماده پلاسمینوژن خون می شود که این ماده از بین برنده پیوندهای فیبرینوژن لخته خون بوده و آن
را باز می کند.
انفارکتوس میوکارد (سکته قلبی)
سکته قلبی زمانی رخ می دهد که یکی از رگ های کرونری مسدود شده و در نتیجه بخشی از بافت قلب به دلیل قطع شدن خون رسانی از غذا و اکسیژن محروم شوند در چنین شرایطی میزان مواد سمی افزایش خواهد یافت.
آنژیوپلاستی:
آنژیوپلاستی زمانی انجام می شود که رگ های کرونری به دلیل قطعه چربی و یا همان آتروما تنگ شده باشد. این عمل گاها با آنژیوگرافی همزمان انجام می شود. به طور کلی آنژیوپلاستی پس از حمله قلبی و یا یک آنژین شدیدی اعمال می شود. نحوه اجرای آنژیوپلاستی به این صورت است
که:
1- بی حس کردن بیمار
ابتدا باید بیمار را به صورت موضعی بی حس نمود.
2- وارد کردن سوزن به سرخ رگ رانی
سوزن ظریف تو خالی که همان کاتتر نام دارد به هماه یک بالن و در صورت نیاز یک توری فلزی به نام استند وارد سرخ رگ رانی می شود. کاتتر پیش می رود تا به آئورت رسیده و وارد شبکه کرونر شود.
3- باد شدن بالن
زمانی که کاتتر به محل تنگ رسید، بالن به وسیله گاز یا مایع پر شده، باد می کند و این عمل منجر به رگ گشاد شدن رگ و باز شدن توری خواهد شد.
4- خارج کردن کاتتر
پس از این عمل بالن تخلیه شده و همراه با کاتتر از رگ خارج می شود اما استند باید در سر جای خود باقی بماند تا از تنگ شدن مجدد رگ جلوگیری شود.
مردم عادی به مجموعه این اعمال انجام شده استند زدن می گویند. پس از چند هفته که از استند زدن گذشت، یک لایه نازک روی توری را خواهد پوشاند.
