مغز باستانی
مغز باستانی
آیا تا به حال در مورد مغز باستانی چیزی شنیده اید؟ رفتارهای انسان به دو دسته تقسیم می شوند:
1-رفتارهای عقلانی
2-رفتارهایی که عقلانی نبوده و ریشه در غریزه انسان دارد. زمانی که انسان دچار فشار روانی و بحران می شود غریزه ها بروز کرده و بر عقل انسان مسلط می شوند در این صورت رفتارهای رخ داده به مغز باستانی مرتبط می شوند که قسمت اصلی آن در بخش هایی به نام دستگاه لیمبیک
قرار دارد.
دستگاه لیمبیک
رفتارهای ناآگاهانه و غریزی رفتارهایی شبیه حیوانات است و به حفظ بقا و تولید مثل مربوط می شود که دستگاه لیمبیک با این رفتارها ارتباط دارد. رفتارهای ذاتی و پیشینی در انسان که تحت عنوان رفتارهای ابتدایی شناخته می شوند، تحت تاثیر آگاهی و اندیشه قرار دارند. رفتارهای
اخلاقی، اجتماعی، فرهنگی و نتایج کارهای ما توسط قشر مغز بررسی و کنترل می شود. زمانی که دستگاه لیمبیک و ساختارهای همراه با آن فعال شوند تمایلات و کشش های اولیه غالب می شوند. البته گاهی هم این مجموعه فعالیت کمتری داشته و نقش کمتری در هیجانات و و رفتارهای غریزی
ایفا می کند.
ساختارهای لیمبیک
بخش های حلقه مانند دستگاه لیمبیک که در پایین مغز قرار دارند بر رفتارهای بیرونی تاثیر گذاشته و در کارهای بدن همانند ادارار و گوارش تغییراتی را ایفا می کنند. همراهی هیجانات با حس های دریافتی تحت تاثیر دستگاه لیمبیک قرار دارد.
حلقه ها و کمان ها
لیمبیک به معنای مرتبط است و دستگاه لیمبیک بخش هایی از مخ، دیانسفال و مغز میانی را در بر گرفته است و قسمت قشر و مغز میانی را با مرکزهای پایین که کنترل کننده کارهای غیر ارادی هستند، مرتبط می سازد.
هیپوتالاموس
هیپوتالاموس در زیر تالاموس قرار گرفته و تقریبا به اندازه یک حبه قند است. در هیپوتالاموس تعداد زیادی دسته های کوچک نورون وجود دارد که به آن ها هسته گفته می شود. جالب است بدانید که هیپوتالاموس مرکز فعالیت های حیاتی دستگاه لیمبیک است و از طریق یک ساقه به هیپوفیز
به عنوان بزرگترین غده درون ریز بدن متصل می شود. هیپوتالاموس که به بقیه قسمت های دستگاه لیمبیک و بخش خودکار دستگاه عصبی ارتباط دارد دارای وظایفی است که علاوه بر حس کردن، کارها و هیجاناتی همانند گرسنگی، تشنگی، ترش و وحشت می توان به پیگیری و تنظیم موارد زیر
اشاره نمود:
1-فعالیت های حیاتی درون بدن همانند دما
2-سطح مواد غذایی
3-تعادل آب و نمک
4-جریان خون
5-دوره خواب و بیداری
6-سطح هورمون ها
هسته های هیپوتالاموسی
اگر چه نقش همه هسته های هیپوتالاموسی شناخته شده نیست ولی نقش برخی از آن ها کشف شده است. به عنوان مثال هسته بطنی میانی احساس سیری و پر شدن شکم از غذا را ایجاد خواهد کرد و در نتیجه تخریب و صدمه این قسمت منجر به پرخوری خواهد شد.
ساختار تورینه ای
ساختار تورینه ای متشکل از رشته های عصبی دراز و باریک است. این ساختار علاوه بر این که در بیشتر طول ساقه مغز، مخچه، دیانسفال و نخاع قرار دارد، چندین ساختار عصبی دیگر را نیز در بر گرفته که هر کدام ناقل های شیمیایی خاص خود را دارند. با توجه به این که ساختار
تورینه ای به عنوان یک دستگاه بیدار نگهدارنده عمل می کند لذا تحت عنوان دستگاه فعال کننده تورینه ای (RAS) معروف بوده و وظیفه این دستگاه بیدار نگه داشتن و آماده نگهداشتن مغز است. در ساختار تورینه ای مراکز تنظیم قلب و تنفس و دیگر مراکز بنیادی نیز وجود دارد.
پیام های بینایی
از مسیر عصب بینایی از چشم ها، ورودی های حسی به دستگاه فعال کننده تورینه ای می آیند و در نتیجه خطر احتمالی را درک خواهد کرد.
پیام های شنوایی
دستگاه فعال کننده تورینه ای اطلاعات غیر مهم همانند صداهای زمینه ای را حذف می کند و در صورتی که تغییری ایجاد شود به آن واکنش نشان خواهد داد.
دستگاه فعال کننده تورینه ای
این دستگاه مجموعه ای از راه های بلند و باریک حاصل از رشته های عصبی است که در ساقه مغز قرار دارد. این مسیرها ابتدا اطلاعات ورودی را براساس منبع ارسالی آشکار کرده و سیگنال های فعال کننده را به مراکز بالاتر مغز می فرستند.
چرخه خواب
جالب است بدانید که زمانی که شما می خوابید بدن خواب است اما مغز همچنان بیدار بوده و میلیاردها سلول آن پیوسته پیام های خود را می فرستند. خواب به صورت چرخه ای رخ می دهد که شامل:
یک دوره طولانی REM است که حرکات سریع چشم ها انجام شده و خواب می بینیم.
چهار مرحله که در آن چشم ها حرکات سریع نداشته NREM و در این چهار مرحله خواب نمی بینیم. این چهار مرحله عبارتند از:
خواب سبک که مغز در این مرحله فعال بوده و امواج مغزی زیادی می فرستد و فرد به آسانی بیدار می شود.
در مرحله دوم امواج مغز کمی آرام می شوند.
در مرحله سوم خواب، امواج مغز نوسان داشته و گاهی سریع و گاهی آرام می شوند.
در آخرین مرحله خواب عمیق شده و تنها امواج آرام مغز وجود دارند.
