مقدمه گیاه دارویی
مقدمه گیاه دارویی
مقدمه
امروزه گیاهانی به عنوان «گیاهان دارویی» شناخته میشوند که دارای صفات زیر باشند:
1.
در پیکر این گیاهان مواد خاصی ساخته و ذخیره میشود به نام «مواد مؤثره» که این مواد تأثیر فیزیولوژیکی بر پیکر موجود زنده بر جا میگذارند. این گیاهان برای مداوای برخی از بیماریها
مورد استفاده قرار میگیرند.
2.
کاشت، داشت و برداشت گیاهان دارویی، صرفاً به خاطر استفاده از مواد مؤثرۀ آنها صورت میگیرد.
3.
ممکن است اندام خاصی چون ریشه، ساقه، برگها و گل حاوی مواد مؤثرۀ مورد نظر باشد. از این رو، نمیتوان تمام اندامهای گیاه مربوط را منبع مادۀ داروییِ مورد نظر دانست.
4. معمولاًاز اندامهای مورد نظر به صورت تازه استفاده نمیشود؛
یعنی اندامهای مورد نظر باید تحت تأثیر عملیات خاصی چون تمیز شدن، هوا خوردن، خشک گردیدن و … قرار گیرند و پس از آن استفاده شود.
5.
گیاهان دارویی حاوی مواد مؤثره، در مقایسه با عموم گیاهان مورد عمل در کشاورزی چون غلات و سبزیها که به طور عام و روزمره مورد استفاده انسانند، در موارد خاصی قابل استفادهاند.
اساساً از گیاهان حاوی مواد مؤثره استفادههای مختلفی به عمل میآید و این گیاهان به سه گروه اصلی شامل گیاهان دارویی، گیاهان ادویهای و گیاهان عطری طبقه بندی میشوند.
الف) گیاهان دارویی:
مواد مؤثرۀ موجود در این گیاهان به صورت مستقیم یا غیر مستقیم اثر درمانی دارد و به عنوان «دارو» مورد استفاده قرار میگیرند.
ب) گیاهان ادویهای:
از مواد مؤثرۀ فعال موجود در این دسته از
گیاهان، در صنایع غذایی (کنسروسازی، نوشابهسازی و …) به منظور بهبود در رنگ، طعم و مزۀ آنها استفاده میشود.
ج) گیاهان عطری:
اندامهای خاصی در این گیاهان حاوی اسانساند و اسانس از راه تقطیر با بخار آب، از آن اندام استخراج میشود.
گاهی اوقات از یک گیاه به تنهایی میتوان هر سه استفاده را نمود؛ مثلاً نعناع هم در صنایع دارویی مورد استفاده قرار میگیرد (زیرا خاصیت ضد باکتریایی و ضد قارچی دارد، همچنین تببر
است و سبب کاهش درد نیز میگردد)، هم حاوی اسانس است و به عنوان یکی از گیاهان عطری معرفی میشود و هم در صنایع غذایی از این گیاه به عنوان ادویه (برای بهبود در طعم مواد غذایی) استفاده میشود.