اندام شناسی

ناهنجاری های دستگاه تولید مثل زنانه

ناهنجاری های دستگاه تولید مثل زنانه

ناهنجاری های دستگاه تولید مثل زنانه 

ناهنجاری های دستگاه تولید مثل زنان می تواند در هر قسمت از دستگاه رخ بدهد. این بیماری ها می تواند بدون علامت و یا دارای نشانه باشد. ساختار پیچیده دستگاه تولید مثل زنان به گونه ای است که در برابر تغییرات هورمونی فشارهای فیزیولوزیک ناشی از بارداری قرار داشته
و حتی امادگی ابتلا به سرطان را دارد.

نوشته های مشابه

توده های پستانی

توده پستانی به گونه سفتی یا تورم قابل لمس در پستان گفته می شود که 10 درصد آن ها سرطانی هستند. این ناهنجاری به حدی شایع است که کمتر زنی را می توان یافت که از توده های پستانی رنج نبرد. توده ای شدن همه پستان ها زمانی شایع است که پستان در طول دوره بلوغ، بارداری
و روزهای پیش از قاعدگی تغییر شکل می دهد. توده های غیر تخصصی ممکن است با حساس شدن پستان و تغییرات هورمونی دوره قاعدگی همراه باشد که به آن بیماری فیبروسیستیک گفته شده و توده پستانی منفرد ممکن است فیبروآدنوما باشد.

این بیماری یک بیماری غیر سرطانی است که یک یا چند لوبول تولید کننده شیر بیش از اندازه بزرگ خواهند شد. توده کاملا مشخص ممکن است کیست باشد و یک توده دردناک نیز می تواند یک آبسه چرکی باشد. تعداد کمی از توده های پستان نشانه سرطان هستند و زنان باید همواره از سن
20 سالگی به بعد وضعیت پستان های خود را بررسی نمایند. تا به حال ثابت نشده است که دقت معاینات پزشکی بیشتر از دقت فرد است. لازم است زنان از شکل طبیعی پستان آگاهی داشته و تغییرات پستان در دوران قاعدگی و تغییر شکل آن را بررسی نمایند تا در صورت دیدن حالت غیر طبیعی،
به پزشک مراجعه کنند. همچنین از 40 سالگی به بعد باید هر 2-1 سال، ماموگرافی (تصویربرداری از سینه) انجام شود.

انواع توده های پستانی

1-بدون علامت یا دارای علامت

2-دارای درجات مختلف درد و حساسیت

3-منفرد یا گروهی

ممکن است در یک پستان بیش از یک توده وجود داشته باشد و بسیاری از توده های غیر سرطانی هم به درمان نیاز دارند.

سرطان پستان

شایع ترین نوع سرطان در زنان، سرطان پستان است که بیشتر افراد بالای 50 سال را مبتلا خواهد کرد. اولین علامت این بیماری یک توده پستانی بدون درد است و همچنین حاشیه های درهم و ناهموار، نشانه های واضح رشد سرطان هستند. دلیل بروز سرطان پستان مشخص نیست ولی برخی از
عوامل ایجاد کننده آن عبارتند از:

1-استروژن زیاد

2-بلوغ زود هنگام

3-تاخیر در یائسگی

4-بچه نداشتن

5-خطاهای ژنی

در تصویر زیر شما می توانید ماموگرافی دارای تومور (توده سفید رنگ) را مشاهده کنید. در ماموگرافی از پرتوی ایکس برای دیدن پستان و یافتن سرطان استفاده می شود.

آندومتریوز

بافت پوششی رحم (آندومتر) هر ماه در طول دوره قاعدگی فرو می ریزد حال بیماری آندومتریوز باعث می شود که رحم به اندام های دیگر همانند تخمدان یا روده بزرگ بچسبد. قسمت های چسبیده به تغییرات هورمونی پاسخ داده و در زمان قاعدگی دچار خونریزی می شوند. چون خون این قسمت
ها نمی تواند از طریق واژن خارج شود لذا در محل خود باقی مانده و بافت های اطراف را تحریک می کند که منجر به درد خفیف، قاعدگی شدید و گاهی به وجود آمدن اسکار (جای زخم) خواهد شد. در صورتی که آندومتریوز شدید شود مشکلات ناباروری هم بروز خواهد کرد. این بیماری که علت
آن ناشناخته است، در 10 درصد از زنانی که قابلیت بچه دار شدن را دارند، دیده می شود. 

تصویر زیر برشی از واژن را نشان می دهد که بافت غیر طبیعی به هورمون پاسخ داده و منجر به خونریزی می شود.

سرطان گردن رحم

سرطان گردن رحم از  ناهنجاری های شایع در زنان است که قسمت پایین رحم را مبتلا می کند. در این بیماری تغییرات اولیه سلولی بدون علامت هستند ولی به مرور زمان خونریزی های غیر طبیعی در ناحیه واژن رخ خواهد داد. با توجه به این که تغییرات سلولی پیش از سرطانی شدن قابل
تشخیص هستند لذا قابل درمان است در نتیجه می توان با آزمایش پاپ اسمیر درجات مختلف تغییرات سلولی (دیسپلازیا) را تعیین کرده و  مانع از پیشرفت بیماری شد. یکی از مهمترین راه های پیشگیر از این سرطان، غربالگری منظم است.

مراحل پیش از سرطانی شدن را نئوپلازی درون اپیتلیال گردن رحم (CIN) می گویند و میزان غیر طبیعی بودن سلول ها را با CIN1 (خفیف)، CIN2 (متوسط) و CIN3 (شدید) نشان می دهند که در حالت خفیف سلول ها می توانند به شرایط طبیعی برگردند ولی در حالت شدید اگر درمان صورت نگیرد،
سلول ها سرطانی خواهند شد.  لازم است بدانید که سلول های پیش سرطانی در زنان زیر 35 سال یافت می شوند ولی چون پیشرفت سرطان رحم سال ها طول می کشد لذا بیماری در پیری بروز خواهد کرد.

تصویر میکروسکوپی زیر، نمونه گردن رحم (پاپ اسمیر) مبتلا به سرطان را نشان می دهد که سلول های سنگ فرشی دچار سرطان شده اند. مهمترین علامت اثبات سرطان، سلول های نامنظم در سطح اپیتلیوم و هسته بزرگ سلول هاست.

کیست تخمدانی

کیست تخمدان به بخش متورم و پر از مایعی گفته می شود که در تخمدان یا روی آن دیده می شود. در تصویر زیر کیست بر روی تخمدان قرار دارد. کیست ها شایع ترین مشکلات در زنانی هستند که در سن بچه دار شدن قرار دارند. طیف سنی درگیر کیست سن 45-30 سالگی است که حتی با یک
معاینه معمولی هم کشف خواهد شد. بیشتر کیست ها غیر سرطانی هستند اما به ندرت  می تواند تغییر کرده و  کم کم سرطانی شوند. کیست های کوچک علامتی ندارند اما اگر رشد کرده و بزرگ شوند به اندام های مجاور فشار وارد خواهند کرد و در نتیجه مشکلاتی همانند درد شکم و تکرر ادرار
بروز می کند. معمولا غالب کیست های کوچک از بین می روند ولی کیست های بزرگ علامت دار برای از بین رفتن نیاز به جراحی دارند. معمولا درمان کیست نیاز به اقدامات فوری ندارد مگر این که دچار پارگی شوند. 

انواع کیست تخمدانی

1-کیست فولیکولی

این کیست در فولیکول تولید کننده تخمک به وجود آمده و قطر آن ممکن است تا 5 سانتیمتر هم برسد. 

2-نشانگان تخمدان پلی سیستی

کیست های چند گانه ای هستند که با هم به وجود می آیند.

سرطان تخمدان

سرطان تخمدان یک سرطان بدخیم است که یک یا هر دو تخمدان را درگیر خواهد کرد. این سرطان اگر چه زیاد شایع نیست ولی مهمترین عامل مرگ و میر زنان نسبت به سایر سرطان هاست چرا که علائم بیماری زمانی بروز خواهد کرد که سرطان در بدن پیشرفت کرده و دیگر قابل درمان نخواهد
بود. طیف سنی 70-50 سال بیشتر درگیر این بیماری بوده و در زنان زیر 40 سال کمتر دیده می شود. لازم است بدانید که زنانی که بچه دار نشده اند یا به بیماری های تخمدان مبتلا می شوند بیشتر در معرض سرطان تخمدان قرار دارند. متاسافنه فعلا روش غربالگری موثر برای تشخیص و
درمان این سرطان وجود ندارد اما زنانی که در گروه های پرخطر قرار گرفته اند باید همواره تحت نظر پزشک باشند تا در هر مرحله که بیماری قابل درمان بود،  اقدامات لازم صورت گیرد.

تصویر زیر اسکن عرضی از بدن یک زن را نشان می دهد که توموری بزرگ (سبز) در آن دیده می شود. سرطانی با این اندازه، فشار بر روی اندام های مجاور ایجاد می کند و حاکی از گسترش بیماری خواهد بود. در این تصویر  کلیه ها (زرد)، نخاع (صورتی در مرکز)، دنده ها (صورتی در
کناره ها) و چربی بدن (آبی) نیز قابل مشاهده هستند.

فیبروئید

به تومورهای سرطانی دیواره رحم فیبروئید گفته می شود که می توانند در هر جای رحم به وجود آمده و در نتیجه براساس جایگاه پیدایششان نامگذاری می شوند. این بیماری بسیار شایع است به گونه ای که در 3/1 مورد زنان که در سن بچه دار شدن قرار دارند، بروز می کند. این تومورها
به صورت فرد یا گروهی و همچنین به اندازه یک نخود تا گریپ فروت دیده شده اند. فیبروئید های کوچک مشکل ساز نیستند ولی فیبروئید های بزرگ چندین مشکل را به دنبال خواهند داشت:

1-طولانی شدن دوره قاعدگی، خونریزی زیاد و طولانی شدن این دوره

2-خارج کردن رحم از شکل طبیعی و در نتیجه بروز نازایی یا فشار آمدن به اندام های دیگر همانند کلیه ها و مثانه

سرطان رحم

بیشتر تورمورهای سرطانی رحم از غشای مخاطی در آندومتر منشا می گیرند. متاسفانه این سرطان در زنان سن 65-55 سال بسیار شایع بوده و راه درمان این بیماری در بسیاری از موارد، برداشتن رحم (هیسترکتومی) است. علت سرطان رحم هنوز کشف نشده است ولی عواملی همانند وزن زیاد،
یائسگی دیررس (بعد از 52 سالگی) و بچه نداشتن امکان بروز این بیماری را بیشتر می کند.

علائم بیماری:

در صورتی که این بیماری در دوران پیش از یائسگی رخ بدهد، علائم زیر را خواهد داشت:

1-خونریزی شدید در دوران قاعدگی

2-خونریزی بین دو پریود یا بعد از آمیزش

اما نشانه بعد از یائسگی، خونریزی جدید است.

افتادگی رحم

در حالت طبیعی رحم به وسیله ماهیچه ها و رباط ها نگهداشته شده و در جای خود قرار گرفته است ولی در صورتی که عضلات و رباط های نگهدارنده رحم ضعیف شوند، قادر نخواهند بود رحم را در جای خود نگه دارند در نتیجه افتادگی رحم رخ خواهد داد. در این عارضه رحم به درون واژن،
پایین آمده و حتی در حالت شدید ممکن است تا قسمت بیرونی (والوا) نیز پایین بیاید. لازم است بدانید که یکی از راهکارهای حفظ قدرت ماهیچه ها و رباط های نگهدارنده و در نتیجه جلوگیری از افتادگی رحم، انجام دادن ورزش های کجل (Kegel) است.

عوامل موثر در افتادگی رحم:

1-ترشح میزان کم هورمون استروژن از بعد از یائسگی و در نتیجه کاهش توانایی رباط های نگهدارنده رحم

2-بارداری و زایمان

3-چاقی

4-فشار ناشی از سرفه یا دفع مدفوع

علائم افتادگی رحم:

1-احساس پری در واژن

2-درد در قسمت پایین کمر

3-دشواری در دفع ادرار یا مدفوع

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا