انسولین

انسولین در طبقه بندی درمانی جزو داروهای ضد دیابت و جایگزین های سنتزی قرار می گیرد. انسولین به طور طبیعی یک نوع هورمون است که در غده ی پانکراس یا لوزالمعده تولید شده و مسئولیت تنظیم قند خون را به عهده دارد.

اگر بدن در شرایطی قرار گیرد که قادر به تولید انسولین نباشد در این حالت قند خون افزایش پیدا می کند که این نارسائی را بیماری دیابت یا مرض قند می نامند. به تعبیری انسولین یک هورمون حیاتی در بدن انسان به شمار می رود و افراد مبتلا به این بیماری به طور قطع نیازمند کنترل قند خونشان هستند چرا که در صورت افزایش بی رویه قند خون باید منتظر عواقب وخیمی بود.

دیابت فقط مختص بزرگسالان نبوده و یک نوع آن که به دیابت نوع اول مشهور است در نوجوانان نیز دیده می شود. انسولین از راه خوراکی نمی تواند جذب بدن شود چرا که توسط سیستم گوارشی از بین می رود. بنابراین بهترین راه اثربخشی انسولین از راه تزریق زیر جلدی می باشد. سوزن تزریق انسولین مخصوص این بیماری تولید شده است. سرنگ تزریق انسولین از لحاظ ظاهری و کاربرد آسان هم اکنون به شکل قلمی تولید شده و به سادگی توسط بیماران قابل استفاده می باشد.

انسولین در واقع به عنوان یک واسطه بین قند خون و سلول های بدن به شمار می رود. مکانیسم انسولین به گونه ای عمل می کند که از طریق کاهش قند خون سلول ها را مجبور به جذب قندهای وارد شده می نمایند. انسولین از این طریق موجب تبدیل گلوکز به ذخایر گلیکوژن و تری گلیسیرید می شود. 

تزریق انسولین به عنوان اولویت دوم معرفی شده و در واقع اولویت نخست استفاده از قرص های ضد قند می باشد. انسولین برای تزریق، نیازمند یک سری پیش شرط ها و برنامه ریزی های خاصی می باشد. انسولین را باید با دقت و احتیاط مصرف نموده و بهتر است در صورت ورزش، رژیم غذایی، بیماری های دیگر و تهوع حتما میزان دوز مصرفی آن را به کمک پزشک تنظیم کرد.

انسولین بر حسب سرعت اثرگذاری آن به انسولین های کوتاه مدت، متوسط و طولانی تقسیم شده است. البته به طور کلی ترکیبی از آن ها را تجویز می کنند. بیمارانی که به دیابت مبتلا هستند لازم است تا یک کارت مشخصات همراه داشته باشند به طوری که نوع انسولین مصرفی و میزان آن بر روی کارت ثبت شده باشد. اشکال دارویی انسولین به صورت ویال قلم تزریق بوده که در مقادیر و اوزان مختلفی تولید می شوند.

دارویی که تجویز شده برای درمان بیماری تان مناسب است. از تغییر دوز آن بدون دستور پزشک خودداری نمایید.

گروه دارویی:
ضد بیماری قند
 

• مصرف طولانی و زیاد آن خطرات فرآوانی دارد.
• میزان وابستگی به این دارو کم است.
• مصرف این دارو نیاز به نسخه پزشک دارد.

4 – 1 بار روزانه ، «انسولین کوتاه اثر» را 30 – 15 دقیقه قبل از غذا استفاده می کنند ، برخی از فرآورده های جدید را می توان بلافاصه قبل یا بعد از غذا مصرف نمود. زمان تزریق «انسولین طولانی اثر» را بر اساس نیاز افراد تعیین می کنند.

دوز انسولین بر اساس نیاز افراد متفاوت است.

شواهدی از اثر مضر انسولین روی جنین گزارش نشده است ولی عوارض قند خون کنترل نشده بر روی جنین بسیار خطرناک است.

مشکل خاصی وجود ندارد. میزان دوز مصرفی در این دوران باید تنظیم شود.

کاهش دوز ضروری است .

مشکل خاصی ندارد.

مشکل خاصی ندارد.

مصرف بیش از اندازه انسولین باعث کاهش شدید قند خون شده و علائمی مانند از حال رفتن ، گشنگی ، تعریق ، لرز بوجود می آید اگر علائمی نظیر غش و یا کاهش هوشیاری بوجود آمد بلافاصله به اورژانس اطلاع دهید و تا رسیدن اورژانس اقدامات اولیه را انجام دهید.

بپرهیزید، مصرف الکل باعث اختلال در کنترل قند خون می شود.

معمولاً مشکل خاصی وجود ندارد ، به این نکته توجه کنید در هنگام انجام ورزش سنگین ، میزان مصرف انسولین کاملاً متفاوت با شرایط عادی می شود ، برای جلوگیری از خطر بروز علائم کاهش قند خون با پزشک مشورت نمایید.

بدون دستور پزشک دارو راقطع نکنید ، قطع دارو باعث کاهش هوشیاری و کما می شود.

با پزشک تان مشورت نمایید ، شاید لازم باشد نوعی از انسولین را بلافاصله تزریق نمایید.

60 – 15 دقیقه (کوتاه اثر) ، 2 – 1 ساعت (متوسط یا طولانی اثر)

8 – 6 ساعت (کوتاه اثر) ، 26 – 18 ساعت (متوسط الاثر) ، 36 – 28 ساعت (طولانی اثر)

سعی کنید از غذاهای کم قند استفاده نمایید ، شیرینی ، شکلات و سایر مواد شیرین را از برنامه غذاییتان حذف کنید.

• در زمان تزریق انسولین حتی المقدور از یک موضع به طور مکرر استفاده نکنید و طوری موضع جدید را تعیین کنید که با محل قبلی حداقل 2 سانتی متر فاصله داشته باشد. 
• در هنگام تزریق انسولین تغییراتی از قبیل رنگ پریدگی، تهوع، گرسنگی، سرگیجه،  نفس زدن های نامنظم، خستگی و دوبینی را بلافاصله به پزشک معالج اطلاع دهید.
• حداقل تا 30 دقیقه بعد از تزریق از مصرف دخانیات خودداری کنید.
• اگر بیمار احساس می کند که دچار تب یا تهوع شده است به این معنی می تواند باشد که او به انسولین بیشتری نیاز دارد.
• قبل از تزریق سعی کنید تا سرنگ تزریقی در دمای اتاق گرم شده و از این طریق درد کمتری را تحمل خواهید کرد.
• تنظیم مصرف انسولین در بیماری های کلیوی تحت هر شرایطی ضروری می باشد.
• مصرف انسولین در وضعیت های اضطراری که موجب افزایش قند خون می شود از قبیل تغییرات هورمونی در زنان، تب یا پرکاری غده فوق کلیوی اجتناب ناپذیر است.
• عمل های جراحی که در اثر تروما به وجود آمده است احتمال افزایش یا کاهش قند خون را بالا می برد و به همین دلیل مقدار مصرف انسولین باید تنظیم شود.

مطمئن هستید پزشک تان می داند که:

• سابقه حساسیت به انسولین داشته اید.
• سایر داروها را هم زمان مصرف می کنید.

انسولین در دمای اتاق تا یک ماه قابل نگهداری است ، برای نگهداری بیش از آن مدت در یخچال نگهداری شود. در یخچال از انجماد محافظت شود.

علائمی مانند سرگیجه ، تعریق ، ضعف و منگی نشانه ای از کاهش شدید قند خون است. واکنش های حساسیت شدید (مثل بثورات جلدی،تعریق و تنفس بریده بریده) بندرت بروز می کند.

• حساسیت در محل تزریق:به صورت گسترده مشاهده شده است ، در صورت مشاهده حتما با پزشک مشورت شود.
• ضعف/تعریق:به صورت گسترده مشاهده شده است ، در صورت مشاهده حتما با پزشک مشورت شود.
• گودی در محل تزریق: ، به ندرت مشاهده شده است ، در صورت مشاهده حتما با پزشک مشورت شود.
• مشکل بینایی: ، به ندرت مشاهده شده است ، در صورت مشاهده حتما با پزشک مشورت شود..
• بثورات جلدی و تورم زیر جلدی: ، به ندرت مشاهده شده است ، در صورت مشاهده حتما با پزشک مشورت شود ، در صورت مشاهده عوارض فورا با پزشک مشورت شود.
• تنفس بریده بریده: ، به ندرت مشاهده شده است ، در صورت مشاهده حتما با پزشک مشورت شود ، در صورت مشاهده عوارض فورا با پزشک مشورت شود.