گوجه فرنگی
نام گیاه | گوجه فرنگی |
نام علمی | Lycopersicon esculentum |
نام لاتین | Tomato |
اسامی دیگر | سیب عشق، سیب طلایی، Wolf peach |
دانسته های متداول |
تیره: بادنجانیان ( Solanaceae ) گروه مصرفی: ضد سرطان ها، ضد التهاب ها گوجه فرنگی | گیاهی علفی و یک سال زی می باشد که ارتفاع آن حدود 5/1 متر بوده و دارای برگ های سبز سانه ای مانند می باشد. شکل این برگ ها تخم مرغی شکل بوده و دارای حاشیه برگشاه می باشند. گل های آن زرد و در درون دسته های شبیه گرزن قرار گرفته اند.
|
بخش دارویی |
• میوه گوجه فرنگی ( به صورت تازه و کنستانتره ) • برگ گوجه فرنگی ( به صورت خشک شده ) |
روش جمع آوری و نگهداری |
• برگ های گیاه گوجه فرنگی را پس از فصل گل دهی و میوه های را پس از رسیدن برداشت می کنند. • برگ های گیاه گوجه فرنگی را بلافاصله در دمای 50 درجه سانتی گراد خشک نموده و پودر حاصل از آن را در ظروف تیره و به دور از نور خورشید و رطوبت نگهداری می شوند. • میوه را در دمای اتاق به دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت نگهداری و سپس جهت تهیه فرآورده های کنسانتره ارسال می شود. توجه: گوجه فرنگی به گرما حساس می باشد و فساد پذیری آن سرعت یافته و ترکیبات فعال در آن غیر فعال می شود. البته گوجه فرنگی که بافت آن نرم شده باشد، باید در یخچال نگهداری شود. • برای رسیدن سریعتر گوجه فرنگی می توان آن را با سیب یا موز ( میوه های که در فرآیند رسیدن گاز متان تولید می کنند ) انبار کرده و پس از رسیدن به یخچال منتقل می کنند. • گوجه فرنگی پخته شده را می توان به مدت 5 الی 7 روز در یخچال نگهداری کرد. |
محل رویش |
گیاه گوجه فرنگی بوم آمریکای جنوبی و مرکزی می باشد. محل رویش گوجه فرنگی در ایران در بیشتر نقاط به صورت کاشته شده وجود دارد. |
ویژگی های گیاه |
میوه گیاه گوجه فرنگی به رنگ قرمز، نارنجی، زرد، سبز و یا قهوه ای همراه با دانه های پراکنده و بافتی گوشتی دیده می شود. قطر گیاه گوجه فرنگی بین 2 الی 15 سانتی متر است. |
مزاج گیاه | ندارد |
درجه مزاج | 0 |
مصارف سنتی |
• التهاب گلو ( به صورت جوشانده ) • التهاب موضعی ( به صورت عصاره موضعی ) • آب مروارید |
دانسته های پزشکی |
• گوجه فرنگی حاوی مقادیر زیادی لیکوپن ( به خصوص در گوجه فرنگی قرمز )، ویتامین C، بیوتین و ویتامین K است. همچنین گیاه گوجه فرنگی منبع خوبی از ویتامین های B6، پانتوتنیک اسید، نیاسین، اسیدفولیک و فیبر های هضم شونده است. • لیکوپن ( نوعی کاروتن ) موجود در گوجه فرنگی از بروز سرطان های پروستات، پستان، کولون ( روده ) و ریه پیشگیری می کند. • 100 گرم گوجه فرنگی پخته شده، 32 کالری انرژی تولید می کند که حاصل متابولیسم 2 گرم فیبر آن است. • لیکوپن در هر شرایطی پختی فعال و موثر بوده و در ترکیب گوجه رنگی باقی می ماند ( به غیر از سرمای شدید ) بنابراین سس های گوجه فرنگی تغلیظ شده و خالص، حاوی مقادیر زیادی از لیکوپن هستند. توجه: میزان لیکوپن موجود در گونه های مختلف گوجه فرنگی متفاوت می باشد. بیشترین میزان ( 50 میلی گرم در کیلوگرم ) در گوجه فرنگی قرمز و کمترین میزان ( 5 میلی گرم در کیلوگرم ) در گوجه فرنگی زرد است. • مصرف گوجه فرنگی با انواع روغن های گیاهی مانند روغن زیتون، جذب لیکوپن را افزایش می دهد. |
موارد اثبات شده |
• گوجه فرنگی ابتلا به بیمار های قلبی عروقی ( به علت خاصیت کاهندگی کلسترول توسط مهار فعالیت آنزیم HMG-CoA ردوکتاز ) را کاهش می دهد. • مصرف گوجه فرنگی از ابتلا به بیماری های اختلال چشمی مانند کاتراکت ( آب مروارید ) و آسیب به شبکیه پیشگیری می کند. توجه: در تحقیقی در دانشگاه هاروارد بر روی لیکوپن موجود در گوجه فرنگی به این نتیجه رسیده اند که مردان داوطلبی که دچار سرطان پروستات شده اند و روزانه 5/6 میلی گرم لیکوپن ( یا 2 الی 3 تیوب سس گوجه فرنگی خالص ) می خوردند، تا 23 درصد کاهش ابتلا نشان داد. هومیوپاتی • سرماخوردگی • روماتیسم • اختلالات گوارشی • تب و لرز آیورودا • کم اشتهایی • نفخ • سوء هاضمه • آنفولانزا ( بیشتر از برگ به صورت چای استفاده می شود ) |
عوارض جانبی |
با مصرف مقادیر توصیه شده عارضه ای به وجود نمی آید. |
موارداحتیاط |
• افراد مبتلا به سنگ های کلیوی • افراد مبتلا به درد های مفصلی |
مصرف بیش از اندازه |
• درد مفاصل • تشکیل سنگ های اگزالات کلسیم • حساسیت های پوستی |
تعداد دفعات مصرف |
• میوه تازه روزانه بین 3 الی 5 عدد یا 200 گرم را به صورت پخته، سالاد و یا آب گیری شده مصرف می نمایند. • برگ های خشک شده این گیاه را به صورت دم کرده و ا جوشانده روزی 3 فنجان می توان مصرف کرد. • فرآورده های هومیوپاتی از قبیل محلول تزریقی زیر جلدی، قطره و گلبول موجود است. |
روش استفاده |
• خوراکی • موضعی |
موارد منع مصرف |
ندارد |
تداخل دارویی | |
داروهای جایگزین | |
مصلح | |
برچسب ها |
خواص آب گوجه فرنگی تازه تاریخچه گوجه فرنگی گوجه فرنگی سن مارزانو |