لیمو ( شیرین و ترش )

تیره: سدابیان ( Rutaceae )

گروه مصرفی: ضد التهاب ها

درخت لیمو تا ارتفاع 6 متری رشد کرده و در برابر تغییرات آب و هوایی به خصوص هوای سرد آسیب پذیرتر از سایر مرکبات است. ولی امتیاز ویژه آن نسبت به بقیه مرکبات میوه دهی آن در هر سنی است. حتی می تواند در طول سال 3000 لیمو تولید کند. برگ های آن سبز روشن، بیضی و نوک تیز می باشند و دارای حاشیه دندانه دار اره ای شکل هستند. گل های ارغوانی آن منفرد و یا خوشه ای در محور برگ های قرار دارد. دو گونه این گیاه لیمو شیرین و گیاه لیمو ترش تولید می کند که هر کدام مشخصه خاص خود را دارند.

• پوست ( به صورت خشک شده و یا اسانس گیری شده )

• شیرابه

• مناسب ترین و آبدارترین لیمو که باید چیده شود، لیمویی است که سنگین با پوست نازک و بودن هیچ گونه له شدگی و یا تغییر رنگ یا خشک شدگی پوست است.

• لیمو در دمای اتاق و بع دور از نور خورشید تا 2 هفته تازه و قابل استفاده است.

• اگر در یخچال درون کیسه های سبزی نگهداری شود، می توان تا 2 ماه از آن مصرف نمود.

• آب لیمو را می توان گرفت و در جایخی قرار داد، پس از یخ زدن در کیسه فریزر ریخت و در فریزر تا 6 ماه قابل نگهداری است.

• پوست آن خشک و یا اسانس گیری کرده و در محصولات مختلف آرایشی و بهداشتی و برخی طعم دهنده ها استفاده می کنند.

و در ظروف تیره و به دور از نور خورشید و رطوبت نگهداری می شوند.

این درخت بومی جنوب چین بوده و به طور کلی آسیایی جنوب شرقی است.

محل رویش لیمو شیرین در ایران

در برخی نقاط ایران به صورت کاشته شده یافت می شود.

• لیمو ترش: مزه لیمو ترش اسیدی و طعمی ترش دارد. دهان را جمع و بزاق را ترشح می کند و ابعاد آن 5 الی 8 و در برخی گونه ها تا 6 الی 13 سانتی متر نیز می رسدو بخش داخلی آن با 8 الی 10 حجره جدا شده است. دو نوع لیموی ترش وجود دارد. یکی لیموی ترش بیضی شکل با پوستی کلفت و ناصاف که حاوی هسته های کمتر و به آن لیموی اورکا ( Euveka ) می گویند و دیگری پوستی صاف تر، گردتر و کوچکتر با هسته های بیشتر که به آن لیموی لیبسون ( Lisbon ) می گویند.

• لیمو شیرین: که به آن لیموی مایر (  Meyer ) می گویند. لیموی مایر گونه ای از لیمو است که شکل گرد تری نسبت به لیموی ترش دارد و پوست خارجی آن بدون روزنه و رنگ آن هنگام رسیدن زرد تیره است. این میوه مزه شیرینی داشته و نسبت به لیموی ترش کمتر اسیدی است ولی به همان اندازه حاوی ویتامین C است.

• ضعف عمومی

• اسکوربوت ( فقط ویتامین C )

• سرماخوردگی

• طعم دهنده ها

• آفتاب سوختگی ( موضعی )

• مالاریا ( احتمالا )

• لیموی شیرین یا ترش یکی از بهترین منابع ویتامین C است و همچنین حاوی ویتامین های B6, A، فولیک اسید، منیزیم و پتاسیم است.

• گوشت یا شیرابه آن حاوی مقداری قند و اسید میوه است که مهمترین آن اسید سیتریک می باشد. 100 گرم یا دو عدد لیموی متوسط حاوی 29 کالری انرژی است که آن را از 1/1 گرم پروتئین، 3/0 گرم چربی، 3/9 گرم گلوکوز، 8/2 گرم فیبر، 5/2 گرم سایر قند های طبیعی درست شده است.

• پوست لیمو حاوی روغن های فرار ( 6 درصد ) که مهمترین آن لیمونن و سیترال است.

• لیمونن گیاه موجب واکنش و حل کردن سنگ های صفراوی می شود و اثرات ضد سرطانی نیز دارد. البته لیمونن بیشتر در لایه سفید اسفنجی زیر پوست اصلی قرار دارد.

آیورودا ( طب هند )

• سوء هاضمه 

• دل درد

با مصرف مقادیر توصیه شده عارضه ای به وجود نمی آید.

• افراد مستعد به حساسیت به مرکبات مخصوصا هسته گیاه

• سنگ های کلیوی اگزالات کلسیم در افرادی که مستعد ابتلا هستند باید مصرف این میوه را به خصوص هسته و دانه و پوست آن را محدود کنند.

هسته لیمو حاوی روغن هایی است که عملکرد برخی ترکیبات از جمله ویتامین A را در بدن مختل می کند. بنابراین حتی اگر آلرژی به مرکبات هم ندارید از مصرف هسته لیمو خودداری کنید و قبل از مصرف هسته های را خارج کنید.

• شیرابه آن را می توان روزانه به نسبت مساوی درون اتانول 60 درصد قرار داده و پس از 48 ساعت محلول حاصل را صاف و 1 الی 2 میلی لیتر از آن را به همراه سایر مایعات 3 وعده در روز مصرف می کنند.

• شیرابه آن را می توان روزانه به مقدار یک فنجان مصرف نمود.

• روغن فرار آن جهت تهیه پماد های موضعی به مقدار اندک استفاده می شود.

• خوراکی

• موضعی

ندارد