شلیل

تیره: گل سرخیان (Rosaceae)

گروه مصرفی: ملین ها، مدر ها

شلیل گیاهی است درختی با ارتفاع حداکثر 7-5 متری که در ایران گونه های مختلفی آن من جمله  شلیل سفید، شلیل شمس، شلیل مغان و…  وجود دارد. برگ های آن بیضی سر نیزه ای، نوک دار، دندانه اره ای و دمبرگ دار است و گل های این درخت به صورت منفرد و با دمگل کوتاه، با رنگ های سفید و صورتی بر روی درخت خودنمایی می کنند.

میوه ( تازه ، خشک شده ، فراوری شده )

برگ ( خشک شده )

از قسمت های مختلف این گیاه می توان استفاده نمود:

1- میوه

برداشت شلیل در اواسط تابستان انجام می شود که به چند طریق مصرف می شود:

– بخشی از آن در بازار عرضه خواهد شد که برای ماندگاری بیشتر باید در جای خشک و خنک نگهداری شود.

– بخشی دیگر را می توان در کیسه های مخصوص در فریزر نگهداری نمود که یک هفته عمر می کند.

– همچنین شلیل برای تولید فرآورده هایی همانند مربا، لواشک، کمپوت، طعم دهنده های غذایی، سس و…  به کارخانجات عرضه می شود.

2- برگ ها

برای برداشت برگ ها باید قبل از گلدهی اقدام نمود. برگ ها در دمای 53 درجه سانتیگراد خشک شده و پودر حاصل از آن ها در ظرف دربسته و در محلی بدون رطوبت و نور خورشید نگهداری می شود.

در اغلب نقاط دنیا به خصوص نواحی معتدل و تا حدودی سرد کاشته می شود .

محل رویش در ایران

در اغلب استان ها کاشته می شود و مقام اول برداشت شلیل از استان البرز است .

میوه شلیل گوشتی زرد رنگ بوده که هسته آن به گوشت چسبیده و سطح میوه کاملا صاف است. یکی از گونه های شلیل، شبرنگ است که سه تفاوت عمده با شلیل دارد:

1- از نظر رشدی، سریع تر از شلیل رشد می کند.

2- بار بیشتر تولید می کند.

3- اندازه میوه در شبرنگ بزرگتر از شلیل است.

کم ادراری ( برگ و میوه )

یبوست

تب ( برگ )

برونشیت ( برگ )

التهاب معده

زخم ( موضعی ، پودر خشک شده شلیل )

شلیل دارای ترکیبات زیادی است که ارزش غذایی و درمانی آن را بیشتر می کند:

1- میوه آن غنی از سرشار از ویتامین های A , C است.

2- ترکیباتی شامل بتاکاروتن، لیکوپن و لوتئین در شلیل وجود دارد که هم در تشکیل رنگدانه های قرمز و زرد نقش دارند و هم این که خاصیت آنتی اکسیدانی داشته و باعث می شود که شلیل به عنوان یک میوه ضد سرطان شناخته شود.

3- شلیل دارای فیبر بالا و خاصیت مدری و ملینی زیادی است و به همین دلیل سریع الهضم است.

4- با توجه به این که شلیل قند خون را کنترل می کند لذا میوه مناسبی برای افراد مبتلا به دیابت و افراد چاق محسوب می شود.

5- شلیل از جمله میوه هایی است که فاقد  کلسترول و سدیم (نمک) است.

ندارد

ندارد

اختلالات گوارشی

لازم است نکات را در مورد برخی از عوارض مصرف شلیل بدانید:

1- در صورتی که برگ شلیل را بیش از اندازه مصرف کنید، افزایش ادرار شده و آب بدن کاهش پیدا خواهد کرد که این عارضه می تواند منجر به بروز مشکلاتی گردد.

2- در هسته شلیل ماده ای به نام  آمیگدالین وجود دارد که بعد از ورود به بدن به سیانین تبدیل خواهد شد. این ماده به شدت مسمومیت زا بوده و حتی منجر به مرگ می شود به همین دلیل نباید هسته شلیل را مصرف نمود.

1- مصرف میوه

توصیه می شود هر فرد بزرگسال روزانه 4-3 عدد شلیل مصرف کند تا نیاز بدنش به ویتامین و انرژی تامین گردد.

2- فرآورده های شلیل

با توجه به این که فرآورده های شلیل دارای مواد نگهدارنده هستند لذا نباید روزانه بیشتر از 2-1 قاشق غذاخوری مصرف شوند.

3- دمنوش برگی

برای تهیه دمنوش باید 4-2 قاشق چای خوری از پودر برگ خشک شده را در 300 میلی لیتر آب جوش حل کرده و 20 دقیقه صبر کنید. سپس با رد کردن ترکیب از صافی، محلول به دست آمده را به میزان یک فنجان در روز در میان وعده های غذایی بنوشید.

خوراکی

اسهال شدید