| نام گیاه | مارچوبه |
| نام علمی | Asparagus officinalis |
| نام لاتین | Garden asparagus |
| اسامی دیگر | هلیون، Sparrow Grass |
| دانسته های متداول |
تیره: سوسنیان ( Liliaceae ) گروه مصرفی: مدر ها مارچوبه گیاهی است علفی و چند ساله که می تواند تا ارتفاع 1 الی 5/1 متری رشد کند. گلپوش های سفید تا زرد رنگ به طول 5 میلیمتر، مخروطی شکل و بر روی ساقه های آن دیده می شود. ساقه گیاه افراشته، بدون کرک و صاف است. |
| بخش دارویی |
• بخش های هوایی مارچوبه ( به صورت خشک شده ) • ریشه و ریزوم مارچوبه ( به صورت خشک شده ) |
| روش جمع آوری و نگهداری |
• اندام های هوایی و ریشه را معمولا در بهار وقتی ارتفاع گیاه به 15 الی 20 سانتی متر می رسد جمع آوری، پاک و شست و شو می دهند. سپس در هوای آزاد خشک یا به صورت تازه مصرف می کنند. • پودر خشک شده گیاه در ظروف تیره رنگ دهانه بسته در جای خشک و خنک تا یک سال قابل استفاده می شود. • ساقه های تازه گیاه پس از شست و شو در کیسه های مخصوص سبزی در یخچال تا یک ماه قابل استفاده می باشد. و در ظروف تیره و به دور از نور خورشید و رطوبت نگهداری می شوند. |
|
محل رویش |
در تمام نقاط جهان محل رویش مارچوبه در ایران در استان های گیلان و مازندران به شکل گسترده ای کشت می شود. |
| ویژگی های گیاه |
بعضی از ساقه ها گوشتی، سفید قرمز و یا آبی به ضخامت 5/0 الی 1 سانتی متر می باشند. میوه گیاه مارچوبه به قطر 10 میلیمتر و به رنگ قرمز و گرد است و حاوی دانه های سیاه رنگ و سمی است. |
| مزاج گیاه | ندارد |
| درجه مزاج | 0 |
| مصارف سنتی |
• درد های روماتیسمی • سخت ادراری • شست و شوی مجاری ادراری • بیماری های کبدی ( احتمالا ) |
| دانسته های پزشکی |
• گیاه مارچوبه حاوی مقادیر زیادی ساپونین و فلاونوئید ها است که اثرات مدری دارند. همچنین مارچوبه منبع غنی از پتاسیم، ویتامین K، فولیک اسید، ویتامین های B1,B2, B3, B6, A, C، آهن و فسفر و فیبر فراوان است. میزان قند موجود در یک مارچوبه اندک ولی پروتئین زیادی در آن موجود است و به عبارتی یک فنجان مارچوبه 24 کالری انرژی تولید می کند که ناشی از سوخت و ساز پروتئین در بدن است. • مدر بدن مارچوبه به علت وجود اسید آمینه آسپاراژین است که به ادرار بوی خاصی می دهد. • اثرات ضد روماتیسمی آن با مهار آنزیم CoX-2 ایجاد می شود که نتیجه فعالیت ترکیبات راسموفوران، آسپاراژامین و اسموزول است. |
| موارد اثبات شده |
• عفونت مجاری ادرار • سنگ مثانه و یا کلیه ( به غیر از سنگ های اگزالاتی ) طب چین • سرفه های خشک • خشکی دهان و گلو • یبوست ( احتمالا ) • سرفه های حاوی خلط خون آلود ( احتمالا ) طب ایرانی اسلامی این گیاه معتدل و متمایل به گرم است و اثرات زیر را دارد: • باز کننده گرفتگی احشاء به ویژه کبد و کلیه • درد های کمر و سیاتیک ( احتمالا ) • سخت ادراری • افزاینده ترشح منی ( احتمالا ) هومیوپاتی • سنگ های کلیوی ( به غیر از سنگ های اگزالاتی ) • نارسایی قلب ( احتمالا ) |
| عوارض جانبی |
با مصرف مقادیر توصیه شده عارضه ای به وجود نمی آید. |
| موارداحتیاط |
• بارداری • شیردهی • افراد مستعد به حساسیت های پوستی |
| مصرف بیش از اندازه |
اگر میزان مصرف روزانه بیش از 800 میلی گرم باشد باعث بروز حساسیت های پوستی در افراد مستعد می شود. در کارخانه های تولید کنسرو های مارچوبه، کارگران مدام در معرض این گیاه هستند و معمولا دچار درماتیت های گسترده ای می شوند که به آن جرب مارچوبه می گویند. |
| تعداد دفعات مصرف |
• کپسول: روزانه یک عدد کپسول 170 و 320 میلی گرمی ( حداکثر مصرف 2 کپسول در روز ) • عصاره مایع: پس از له کردن 300 گرم از مارچوبه تازه آن را در اتانول 80 درصد خیسانده و پس از 2 روز محلول حاصل را صاف و 1 الی 2 میلی لیتر آن را همراه با مایعات دیگر مصرف می کنند. ( حداکثر مصرف روزانه 5 میلی لیتر است ) • قطره: قطره های آماده برای این محصول 5 الی 10 قطره در روز می باشد. • قرص: یک قرص یا حداکثر 2 قرص روزانه • گلبول: 5 گلبول یا حداکثر 10 عدد در روز • تزریق: 2 قاشق چایخوری از پودر گیاه را در 300 میلی لیتر آب جوش به مدت 20 دقیقه قرار داده و محلول حاصل را صاف و یک فنجان از آن را در سه وعده روزانه مصرف می کنند. |
| روش استفاده |
• خوراکی • موضعی |
| موارد منع مصرف |
• نارسایی کلیوی • نارسایی قلبی • سالمندان بالای 60 سال • افراد مستعد به تشکیل سنگ های کلیوی اگزالاتی • افراد مستعد نقرس ( در ترکیبات این گیاه میزان متوسطی از پورین ها وجود دارد که به تشکیل بلور های در مفاصل کمک می کنند. ) |
| تداخل دارویی | |
| داروهای جایگزین | |
| مصلح | |
| برچسب ها |
فواید مارچوبه مضرات مارچوبه کاربرد مارچوبه |
