کدوی تلخ

تیره: کدوئیان ( Cucurbitaceae )

گروه مصرفی: کاهنده قند خون، میکروب کش ها، ضد التهاب ها

کدوی تلخ از جمله گیاهان پیچشی بوده که به نام ماموردیکا (Momordica ) نیز شناخته شده است. رشد گیاه کدوی تلخ سریع بوده و بسیار گرما دوست است و عمر آن یک سال می باشد. گیاه کدوی تلخ دارای دم برگ های بلندی بوده و گل های زردی و منفردی دارد. این گل ها در محور برگ ها واقع شده و در ماه های تیر و مرداد شکوفا می شوند.

میوه ( تازه )

میوه کدوی تلخ به صورت نارس چیده می شود ( دقت شود که میوه زرد متمایل به نارنجی نباشد ). این میوه در اوایل شهریور ماه تا اواسط مهر برداشت می شود و بدون شست و شو در یخچال نگهداری می گردد. به این روش، میوه به مدت 4 الی 5 روز سالم باقی می ماند.

توجه: این میوه به شدت به سرما حساس می باشد و نباید در دمای زیر 10 درجه سانتی گراد نگهداری شود. همچنین دمای بیش از 29 درجه سانتی گراد، فرایند رسیدن میوه را تسریع می کند.

و در ظروف تیره و به دور از نور خورشید و رطوبت نگهداری می شوند.

آسیا، آمریکا و آفریقای جنوبی

محل رویش کدوی تلخ در ایران

وارداتی

کدوی تلخ میوه ای خیار مانند بوده که در هنگام نارس، سبز رنگ می باشد. پس از رسیدن به رنگ زرد متمایل به نارنجی تغییر رنگ می دهد. سطح آن دارای زوائد زگیلی مانند و شبیه به خیار بد شکل است. دانه های درونی آن به رنگ سفید، بزرگ و اسفنجی می باشند. این دانه ها پس از رسیدن میوه به نوار های ( جفت ) متصل می شوند.

• سرماخوردگی

• آنفلوانزا

• دیابت ( مرض قند )

• افزایش کلسترول خون

• برخی سرطان ها ( مانند سرطان خون )

• برخی از بیماری های ویروسی  ( مانند گروه ویروس های مولد تب‌خال )

• کدوی تلخ حاوی ماده شیمیایی تری ترپن ها، استروئید ها و پروتئین ها می باشد. میوه این گیاه دارای کالری بسیار اندکی است ( یک فنجان کدوی تلخ فقط 5/23 کالری انرژی تولید می کند ). کدوی تلخ منبع عالی از ویتامین C، فولیک اسید، روی، پتاسیم، فیبر های غذایی و منبع خوبی از تیامین، ریبوفلاوین، ویتامین E، منیزیم، منگنز، پانتوتنیک اسید و مس است.

• در میوه کدوی تلخ ماده ای به نام کارانتین وجود داشته که می تواند مشابه قرص های قند ( مانند متفورمین ) قند خون را کاهش دهد. 

• گیاه کدوی تلخ حاوی ماده ای دیگر به نام انسولین ( پلی پپتید P ) بوده که اثراتی شبیه به انسولین تزریقی را دارد. با این تفاوت که عوارض جانبی آن بسیار کمتر از انسولین است.

توجه : مصرف 56 گرم از آب این میوه، نیاز به داروی انسولین در بیماران قندی بر طرف می شود. این مطلب در چند منبع معتبر و مختلف بیان شده است. اما با این وجود نیز، قند خون باید تحت نظر دکتر کنترل شود.

• در مطالعات آزمایشگاهی بر روی میوه گیاه مشخص گردید که پروتئین های ضد ویروسی در تخم، برگ و گوشت میوه گیاه موجود است، که می تواند از رشد و تکثیر ویروس ها ( از قبیل ویروس ایدز ) جلوگیری کند.

• در تحقیقات اخیر در ایالات متحده ماده ای نام MAP30  از این گیاه استخراج شده که علاوه برداشتن اثرات ضد ویروسی آن ( به خصوص روی ویروس های هرپس )، اثر ضد سرطانی ( به خصوص بر روی لوسمی ) نیز دارد.

• دیابت

• هیپر کلسترولمی ( افزایش کلسترول خون )

با مصرف مقادیر توصیه شده عارضه ای به وجود نمی آید.

• شیر دهی

• بیماران دیابتی که قرص یا انسولین مصرف می کنند.

هشدار: در تجویز هم زمان این میوه با داروی قند ( مت فورمین، گلی بنکلامید و کلروپروپامید ) برای جلوگیری از بروز خطر هیپوگلیسمی غیر قابل کنترل، دوز دارو ها باید به دقت تنظیم شوند.

• مصرف زیاد این میوه به مقدار 170 الی 200 گرم ( آب میوه ) یا چند از آن در یک روز می توانند علائم زیر را ایجاد کند:

• کاهش شدید قند خون ( هیپو گلیسمی )

• دل درد

• اسهال

توجه: در برخی تحقیقات آزمایشگاهی بر روی حیوانات، مصرف دانه های میوه موجب کاهش نطفه ( اسپرم ) شده است. البته این اثر در مورد انسان به اثبات نرسیده است.

• روزانه یک کدو.ی تلخ کوچک یا کمتر از 60 میلی لیتر آب آن جهت درمان دیابت مصرف می شود.

• از مصرف میوه های زرد متمایل به نارنجی ( میوه رسیده ) که دارای دانه های نرمی روی آن است خودداری کنید.

• خوراکی

بارداری ( موجب سقط جنین می شود )