کنجد

تیره: کنجدیان ( Pedaliaceae )

گروه مصرفی: ملین ها، مقوی ها

کنجد دانه های گیاهی علفی شکل می باشد که دارای ارتفاعی به اندازه 5/0 الی 5/1 متری به نام سزاموم ایندیکوم ( indicum   Sesamum ) است. برگ های آن متقابل، دم برگ دار، کرک دار و چسبناک هستند. گل های سفید یا صورتی و کوچک گیاه منفرد در دسته های 2 الی 3 تایی در محور برگ ها قرار دارند. 

دانه ( بو داده، روغن گیری شده )

برداشت کنجد به صورت دستی در تابستان و فصل رسیدن میوه انجام می شود، پس از استخراج دانه ها جهت روغن کنجد  گیری و تولید فرآورده های دارویی، آرایشی و غذایی ارسال می شود. روغن کنجد استخراج و تصفیه شده را در ظروف تیره و به دور از گرمای محیط نگهداری می کنند.

گیاه کنجد  بومی هند، سودان و چین می باشد اما امروزه در تمام نقاط دنیا کاشته می شود.

محل رویش کنجد  در ایران

در برخی استان ها مانند گیلان، مازندران، فارس، کرمان و کرمانشاه پراکنش دارد.

میوه گیاه کنجد قهوه ای رنگ، کپسولی 4 گوش و به اندازه یک گرده و حاوی دانه های سفید متمایل به زرد، قهوه ای قرمز و یا سیاه است. کنجد مزه ای نسبتاً شیرین و روغنی و بدون بو است.

• یبوست

• التهاب پوستی ( موضعی )

• بهبود کبره

• روماتیسم

•گیاه کنجد  حاوی پروتئین ( به خصوص متیونین و تریپتوفان )، اسید های چرب غیر اشباع و لیگنان ها ( مهمترین آن سزامین ) می باشد.

• کنجد منبع خوبی از ویتامین B1, E, B2، منیزیم، روی ، آهن، مس، کلسیم و فیتیک اسید است.

توجه: کنجد فاقد کلسترول است، کربوهیدرات اندکی دارد و 50 درصد آن را روغن تشکیل می دهد.

• یک سوم فنجان از کنجد معادل 280 کالری انرژی تولید می کند و حاوی 8 گرم پروتئین 23 گرم و 6 گرم قند است.

• کنجد منبع عالی از کلسیم است، یک فنجان شیر کم چرب دارای 5/316 میلی گرم کلسیم و یک فنجان کنجد دارای 1404 میلی‌گرم کلسیم است.

• سزامین موجود در کنجد نوعی آنتی اکسیدان است و موجب پیشگیری از بدخیمی ها می شود.

• در مطالعات حیوانی بر روی کبد موش نشان داده شد که کنجد دارای اثرات ضد جذب کلسترول است.

• دانه های ریز کنجد کمک به هضم غذا می کند و باعث تحریک گردش خون و بهبود سیستم عصبی می شود.

• روغن دانه های کنجد سطح روده ها را لغزنده می کند و موجب بهبود تخلیه مدفوع می شود.

توجه: روغن کنجد بهترین روغن برای ماساژ درمانی است. زیرا که چربی آن حاوی ویتامین E  نرم کنندگی عالی است، همچنین می تواند زخم ها و آفتاب سوختگی را التیام بخشد.

طب چین:

• کمبود شیر مادر ( موجب افزایش شیردهی می شود )

• کم خونی ( خونسازی )

طب ایرانی اسلامی

گیاه کنجد  گرم و مرطوب از درجه اول است و در موارد زیر کاربرد دارد:

• تنگی نفس

• آسم

• ناراحتی های روده

• ورم های گرم

• کبودی زیر جلدی

• خشونت پوست دست ها

• کم مویی ( احتمالاً )

• ضعف جنسی ( به همراه دانه های کتان و خشخاش )

با مصرف مقادیر توصیه شده عارضه ای به وجود نمی آید.

ندارد

• مدفوع چرب

• تسریع در تشکیل سنگ های اگزالات کلسیم در افراد مستعد سنگ سازی

• خوراکی

• موضعی

روزانه 1 الی 2 قاشق غذاخوری دانه های کنجد یا فرآورده های غذایی آن برای بزرگ‌سالان ( بدون مشکل جسمی ) و تا 5 قاشق غذاخوری برای کودکان مصرف می شود. در افرادی که دچار یبوست و سو هاضمه هستند می توانند 1 الی 2 قاشق غذاخوری روغن را بعد از غذا مصرف نمایند.

• محصولات موضعی حاوی روغن کنجد تولید شده است که به اندازه 2 قاشق غذاخوری در هر وعده مصرف می شود

توجه: فرآورده های تزریقی از روغن کنجد درست شده است.

ندارد