اُکسازپام

اکسازپام در طبقه بندی جزو داروهای خواب آور و آرام بخش و همچنین ضد جنون محسوب می شود که از یک سو به نام داروهای بنزودیازپین نیز شناخته می شوند. اکسازپام یکی از داروهای شیمیایی بوده که برای دوره های درمانی مقطعی به عنوان یک داروی مکمل در کاهش علائم اضطراب، بی خوابی، افسردگی و درمان علائم قطع مصرف الکل در افراد دائم الخمر مورد استفاده قرار می گیرد.

هر چند نباید فراموش کرد که این دارو در صورت مصرف طولانی مدت می توان موجبات وابستگی دارویی را نیز فراهم سازد. این دارو به شکل قرص تولید شده و در داروخانه ها موجود می باشد. مکانیسم این دارو به گونه ای است که موجب افزایش اثرات پیام رسان های عصبی از طریق اتصال به گیرنده های گابا در سیستم عصبی می شوند. البته در صورت وابستگی به این دارو هم می توان استفاده از مشاوره پزشکی نسبت به قطع آن اقدام کرده و بهبودی حاصل شود. علائم وابستگی به این دارو در واقع با کاهش تأثیر این دارو به مرور زمان و تمایل به افزایش دوزهای مصرفی نمود پیدا می کند که فرد وابسته تا چندین قرص را در طول یک روز مصرف می کند.

دارویی که تجویز شده اگر طبق دستور پزشک مصرف نشود خطر وابستگی به دارو افزایش می یابد.

گروه دارویی:
ضد اضطراب ، آرامبخش ها و خواب آورها (بنزودیازپین)
 

• خطرات مصرف بیش از اندازه آن قابل ملاحظه است.
• میزان وابستگی به این دارو قابل ملاحظه است.
• مصرف این دارو نیاز به نسخه پزشک دارد.

4 – 3 بار روزانه

در اضطراب خفیف : 15-10 میلی گرم 4 – 3 بار روزانه ، در اضطراب شدید : 30-15 میلی گرم 4 – 3 بار روزانه ، در بی خوابی : 25 – 15 میلی گرم یک بار ، یک ساعت قبل از خواب

توصیه نمی شود.

بپرهیزید.

تجویز نمی شود.

کاهش دوز ضروری است .

اکسازپام برای درمان کوتاه مدت تجویز می شود، اگر بیش از 10 – 7 روز مصرف شود باید مراقب وابستگی دارویی بود.

مصرف ناآگاهانه دارو معمولاً مشکلی پیش نمی آورد، اگر بیش از این مصرف شود باعث ایجاد مسمومیت دارویی شده و علائمی چون خواب آلودگی شدید و تنگی نفس بوجود می آید. سریعاً به پزشک اطلاع دهید.

مصرف الکل اکیداً ممنوع است، الکل به تنهایی باعث تضعیف مغز می شود و مصرف همزمان آن با این دارو این اثر را تشدید می کند.

به علت خواب آلودگی شدید از انجام اینگونه مشاغل پرهیز کنید تا آثار درمانی دارو مشخص شود.

اکسازپام را برای درمان کوتاه مدت اختلالات اضطرابی تجویز می کنند، قطع دارو در این مدت مشکل خاصی ایجاد نمی کند، در صورتی که بدون دستور پزشک مصرف را ادامه دادید احتمال وابستگی دارویی افزایش می یابد.

به یادتان آمد بلافاصله بخورید، اگر تا نوبت بعدی زمانی باقی نمانده، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید و به روال طبیعی مصرف دارو برگردید.

1.5 – 1 ساعت

12 – 6 ساعت

ندارد

• توصیه می شود در کودکان زیر 12 سال به هیچ وجه این دارو تجویز نشود.
• در صورت مصرف آن از جانب افراد مسن و ناتوان باید مراقب حرکات آن ها باشیم و در راه رفتن آن ها را مشایعت کنیم.
• مصرف دخانیات و نوشیدنی های کافئین دار موجب کاهش تأثیر اکسازپام خواهد شد.
• یادآوری می کنیم که ورزش منظم می تواند از ایجاد اضطراب و نگرانی جلوگیری کند.
• بهتر است این دارو به همراه غذا مصرف شود چرا که جذب آن در این شرایط و تأثیرات آن از طریق گوارش آسانتر و سریع تر انجام می شود.
• از مصرف این دارو با داروهایی از قبیل ضد دردهای تخدیری، پایین آورنده های فشار خون ( مانند کلونیدین و متیل دوپا ) و تضعیف کننده های سیستم عصبی مرکزی ( Cns ) ممنوع است.
• تداخل اکسازپام با داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای که داروهای Tea نیز نامیده می شوند ( سه حلقه ای بیانگر تعداد حلقه های به کار رفته در ترکیبات شیمیایی آن ها می باشد ) نیز خطر ساز می باشد.

کنترل و پایش

• انجام آزمایش خون و ادرار در شرایطی که دارو را مدت طولانی مصرف می کنید لازم است.

مطمئن هستید پزشک تان می داند که:

• ناراحتی کبدی و کلیوی دارید.
• «آب سیاه» دارید
• به مصرف الکل و مواد مخدر عادت دارید.
• سایر داروها را همزمان مصرف می کنید.

در ظروف در بسته ، درجای خشک و خنک (دمای اتاق) ، و به دور از نور و دسترس اطفال نگهداری شود.

اکسازپام همانند اغلب داروهای شیمیایی بدون عوارض نبوده و در صورت زیاده روی در مصرف آن ممکن است عوارضی از قبیل عدم تعادل، گیجی، افت فشار خون، فراموشی، اعتیاد یا وابستگی، بثورات جلدی و یرقان ظاهر شود.

ترک این دارو در شرایطی که بیمار نسبت به آن وابستگی پیدا می کند بسیار دشوار بوده که با علائمی مانند تعریق شدید، حملات ترس و استرس، تشنج، استفراغ و یا گرفتگی عضلات توأم باشد که مجموع این علائم را سندرم محرومیت می گویند. 

• خواب آلودگی/ رخوت: به صورت گسترده مشاهده شده است ، در موارد حاد با پزشک مشورت شود.
• سردرد/سرگیجه: ، به ندرت مشاهده شده است ، در موارد حاد با پزشک مشورت شود
• گیجی: ، به ندرت مشاهده شده است ، در موارد حاد با پزشک مشورت شود.
• تهوع/کاهش میل جنسی: ، به ندرت مشاهده شده است ، در صورت مشاهده حتما با پزشک مشورت شود.
• تنگی نفس: ، به ندرت مشاهده شده است ، در صورت مشاهده حتما با پزشک مشورت شود ، در صورت مشاهده عوارض بلافاصله قطع و با پزشک مشورت شود ، در صورت مشاهده عوارض فورا با پزشک مشورت شود.
• بثورات جلدی: ، به ندرت مشاهده شده است ، در صورت مشاهده حتما با پزشک مشورت شود ، در صورت مشاهده عوارض بلافاصله قطع و با پزشک مشورت شود ، در صورت مشاهده عوارض فورا با پزشک مشورت شود.