سنگ مثانه

سنگ مثانه
در دوران زندگی انسان، سنگ مثانه از جمله معضلاتی بوده است که بشر با آن درگیر بوده و از هزاران سال قبل، جراحان 2 رو برش را برای درآوردن سنگ استفاده میکردند.  در آن ایام، میکروب و تکنیک بیهوشی هنوز کشف نشده بود باز هم افراد زیادی تحت عمل قرار می گرفتند. این عمل
ساده بود. در مردان شکافی در سمت پرنیه در سمت جانبی مجاری ادرار ایجاد شده و جراح با دو انگشت سنگ را از رکتوم خارج میکرد. در اتساع مجرای ادرار و دخول فورسپس سنگ گرفته و خارج میشود. این عمل ادامه داشت تا اینکه در سال 1850 با کمک روش لیتیوتریت (سنگ شکنی)، درمان
آسان تر و کم خطر تر شد.

شیوع بیماری
به منظور تعیین شیوع بیماری در مناطق مختلف جغرافیایی، اقدامات مختلفی انجام شده است:

•  در 250 سال قبل، این بیماری در نورفوک انگلستان بسیار شایع بوده ولی اما امروزی نشان داده است که این بیماری شاید به دلیل بهبود زندگی، در این منطقه زندگی رفع شده است. اما این فرضیه حاکی بر آن است که سنگ مثانه در جنوب انگلستان بیشتر
  از اسکاتلند است که احتمالا عوامل دیگری دخالت دارد.
•  در مناطق گرمسیری همانند خاورمیانه،این بیماریبه وفور دیده شده است که علت آن، هیدراتاسیون و ادرار غلیظ و کم است که منجر به رسوب نمکهای محلول می شود. غالبا سنگ ها در آب و هوای گرم به دلیل نبود آب کافی و رژیم غذایی مناسب رخ میدهد.
•  در جوامع فقیر سنگ مثانه بیشتر است.
•  در مناطقی که با کمبود پروتئین روبرو هستند بیماری بیشتر بوده و با مصرف پروتئین این عوارض رفع می شود.
•  همچنین در جوامعی که کمبود پروتئین دارند، در رژیم غذایی از هیدروکربن استفاده میشود که همین مسئله منجر به اسیدوز ادراری، گاه حجم ادرار و افزایش اکسالات میشود در نتیجه این حالت بدتر از کمبود پروتئین خواهد بود.
•   به طور کلی در مناطقی که آب و مواد غذایی مناسب وجود دارد، این بیماری کمتر است.

انواع سنگ ها
سنگ های مختلف مثانه، ترکیبات متفاوتی دارد. برخی از آنها به طور خالص شامل اسید اوریک و اکسالات کلسیم است. در اکثر موارد، مبتلایان دچار عفونت ادراری بوده و در نتیجه سنگ از کلسیم و تریپل فسفات تشکیل شده است. از نظر تعداد اجزای یک سنگ و اندازه نیز تفاوت وجود دارد.
آسیب شناسی
با توجه به اینکه سنگ ها در اطراف یک جسم خارجی ایجاد میشوند لذا فرضیه های مختلف برای این ماده خارجی وجود دارد:

•  کودکان ممکن است در دوران بلوغ خود جسم خارجی همانند نوک مداد، سنجاق سر و… وارد مجرای خروج ادرار کرده و در نتیجه ممکن است وارد مثانه شوند.
•   مواد غیر قابل جذبی که در جراحی مثانه به کار رفته و امروزه کمتر استفاده میشود.
•    تولید اغلب سنگ ها غالبا از کلیه شروع شده و باعث انسداد گردن مثانه میشوند.

عوارض بیماری
بعد از این که سنگ تشکیل می شود، عوارض زیر رخ خواهد داد:

•  تکرار حملات عفونی
•  ادامه یافتن عفونت و تشدید آن و دیورتیکول مثانه
•    بروز خطر غیر معمولی شدن سلولها در یک بافت (متاپلازی) و همچنین کارسینوم اسکوآموس (پولکی) در اثر ماندن سنگ به مدت طولانی در مثانه. حبس ادرار در اثر گیر کردن سنگهای ریز در گردن مثانه

تصاویر بالینی

•  درد اپی گاستر منتشر به آلت تناسلی که با استراحت و حرکت نکردن، کم میشود.
•  حبس ادرار در بیمار که به ندرت تکرر ادرار رخ میدهد.
•   هماتوری (خونریزی زیاد) ممکن است رخ بدهد.

اما به طور کلی علائم شدید وجود ندارد. معمولا سنگ یا سنگ ها را در حین یک آزمایش عادی برای دریافتن علت عود عفونت ادراری یا انسداد مثانه می یابیم. در برخی از افراد با امتحانات فیزیکی  می توان سنگهای کوچکی را در مجرای ادرار یافت. در
رادیوگرافی اصولا یک توده کدر را در لگن کشف میکنیم که بعد با سیستوسکوپی تایید می شود.