موز

تیره: موز ها ( Musaceae )

گروه مصرفی: ضد التهاب ها، کاهنده های کلسترول، ضد اختلالات گوارشی

گیاهی علفی که مشابه درخت می باشد و 3 تا 8 متر بلندی دارد. برگ های آن بسیار بزرگ و کامل می باشد و گل های نامتقارن آن از دسته های محوری در سراسر تنه کاذب گیاه موز رشد می کند و واجد 5 گلپوش سفید هستند.

میوه ( به صورت تازه )

•  موزهای رسیده را  با مدت پایداری 5-4 روز در یخچال نگهداری می کنند.

•  موز را می توان منجمد نموده و در هنگام انجماد چند قطره آب لیمو به کیسه حاوی موز  ( برای پایداری رنگ و بوی آن ) اضافه کرد و سپس در فریزر قرار می دهند. مدت پایداری آن 3 ماه است.
•  در ظروف تیره و به دور از نور خورشید و رطوبت نگهداری می شود.

در اصل این میوه بومی کشور مالزی است که به جنگل های آمریکای جنوبی راه پیدا کرده است. امروزه در تمامی مناطق گرمسیری دنیا کاشته می شود.

محل رویش در ایران

پراکنش این گیاه بیشتر در استان های جنوبی به صورت کاشته شده است.

میوه موز سته بدون دانه است که بدون گرده افشانی از گل های ماده نشات می گیرد. میوه ها زرد رنک و هلالی شکل ، گوشتی نرم با مزه ای شیرین و بوی دلپذیر هستند. معمولا  بر روی خوشه های 50 الی 150 عدد رشد می کنند و دو نوع موز وجود دارد. یکی موز های موسی ساپینتا ( Musa Sapienta ) که بسیار شیرین و در اندازه و رنگ های گوناگون و به صورت خام خورده می شوند. ( همان موز های متداول )، نوع دیگر موز های موسی پارادیزیکا ( Musa Paradisiaca ) که بزرگتر از نوع قبلی بوده و سبز رنگ هستند و مشابه سبزیجات به صورت پخته و یا سرخ شده مصرف می شوند.

• سوء هاضمه ( هر دو نوع موز )

• دیابت ( موز متداول )

• فشار خون بالا ( موز متداول )

• نقرس ( موز موسی پارادیزیکا )

• اسکوربوت ( نوعی بیماری که ناشی از کمبود شدید ویتامین C  است )

• موز منبع عالی پتاسیم و منبع خوبی از ویتامین های B6,C، ریبوفلاوین، بیوتین، قند ها، نشاسته، پروتئین و فیبر های هضم شونده ( مانند پکتین ) و منیزیم است.

توجه: موز نسبت به سایر میوه ها از آب بسیار کمتری برخوردار است ولی مقدار زیادی انرژی تولید می کند.

• 100 گرم موز ( یک موز کوچک ) 89 کالری انرژی تولید می کند. این مقدار موز حاوی1.1گرم پروتئین، 0.3 گرم چربی، 22.8 گرم کربوهیدرات، 2.6 گرم فیبر، 12.2گرم قند های طبیعی ( مانند گلوکز، فروکتوز، سوکروز )، 358 میلی گرم پتاسیم، 27 میلی گرم منیزیم و 5 میلی گرم کلسیم است.

• اثرات انرژی زایی، بهبود عملکرد قلبی، کاهنده کلسترول، ضد التهابی و ضد اختلالات گوارشی را به این ترکیبات نسبت می دهند.

• در تحقیقاتی که بر روی 40/000 مرد آمریکای مبتلا به فشار خون که به مدت 4 سال به غذا های حاوی پتاسیم از جمله موز تجویز شده بود مشاهده شد که کاهش معنی داری در فشار خون، بیماریهای قلبی و سکته در این افراد صورت گرفت.

• موز با داشتن فیبر های هضم شونده مانند پکتین، عملکرد روده را طبیعی کرده و از جذب زیاد کلسترول جلوگیری می کند و نهایتا موجب کاهش کلسترول خون می شود.

• موز نوع موسی پارادیزیکا که به صورت پخته و یا سرخ شده مصرف می شود موجب بهبود زخم های گوارشی روده و معده می شود.

طب ایرانی اسلامی

این گیاه گرم و تر در درجه اول است و اثرات زیر را در پی دارد:

• افزاینده منی

• مقوی معده

• ضد التهاب معده

• رافع التهاب حلق

• رافع سوزش ادرار

• بهبود دهنده سر درد های گرم ( احتمالا )

آیورودا ( طب هند )

• ابتلا به کرم

• اختلالات کلیوی

• خارش ( احتمالا )

• برونشیت

• سوزش ادرار 

• موز نوعی موسی ساپینتا ( موز متداول ) با مقدار توصیه شده ( یک عدد روزانه ) با عارضه ای همراه نیست.

• موز نوع موسی پارادیزیکا ( موز پلینتن ) اگر روزی دو عدد به صورت خام مصرف شود در افراد مستعد موجب سر درد های میگرنی می شود. همچنین شیوع فیبروز عضله قلبی که در برخی کشور های استوایی، به علت مصرف بی رویه و خام این نوع موز بسیار بالا است.

ندارد

• بیش گرمایی و بروز بثورات جلدی ( هر دو نوع )

• سر درد های میگرنی ( پارادیزیکا )

• فیبروز عضله قلبی ( پارادیزیکا )

• روزانه یک عدد موز برای تامین نیاز های یک فرد به صورت خام کافی است.

• فرآورده های مختلفی از موز تولید شده است.

• خوراکی

• مصرف فرآورده های خشک شده موز که با سولفور خشک شده اند.

• بیمارانی که دچار افسردگی از جمله گروه سه حلقه ای ها مانند آمی تریپتلین مصرف می کنند.

• افرادی که به لاتکس ( نوعی پلاستیک ) حساسیت دارند با خوردن موز دچار حساسیت شدید می شوند. موز دارای آنزیمی به نام کیتیناز است که در این افراد موجب واکنش های آلرژی زا می شود.