کبد و بیماری های آن
کبد و بیماری های آن
برخی از بیماری در بدن ناشی از اختلالات کبد است برای مثال:
- سردرد ناشی از عملکرد کبد
- میگرن ناشی از نارسایی کبد
- آبریزش بینی ناشی از اختلال در کبد
- دانه های روی پوست
- چاق شدن شما
- خستگی مفرط
- تلخ بودن دهان
- تیره شدن پوست ناشی از ضعف و نارسایی کبد
- شفاف نبودن چشم ها ناشی از تنبلی کبد
- ترش شدن غذا در گلو ناشی از عدم تولید مواد صفراوی به اندازه کافی
- وجود جوش، آکنه و حساسیت پوستی ناشی از نارسایی کبد
کبد می تواند منجر به سلامتی یا بیماری شما گردد. بیماری کبد یک وضعیت اختصاصی است که حتی یک نارسایی جزئی آن می تواند عوارض زیادی را به دنبال داشته باشد. اگر بخواهیم وضعیت کبد را در یک مرد جوان 47 ساله بررسی کنیم به شرح زیر است:
این شخص از وضعیت دندانها، موها و حتی تا حدودی وضعیت کارکرد قلب خود تا اندازه ای اطلاع دارد. اما کبد جزئی از بدن است که کوچکترین خبری از او در دسترس نیست. کبد در حدود 5/1 کیلوگرم وزن داشته که در میان اعضای بدن بیشترین وزن را به خود اختصاص داده است. کبد در قسمت
پایین دندههای راست سینه و شکم قرار داده شده و بیش از 500 وظیفه مهم دارد. هر خللی در یکی از این وظایف، می تواند عوارض زیادی را به دنبال داشته باشد. کبد در کل اعمال بدن دخالت دارد برای مثال می توان به نیرو بخشیدن به ماهیچه ها، حل کردن چربی ها در بدنو کمک
به هضم غذا، منبع ویتامین B و….. اشاره نمود.در ادامه به برخی از عملکردهای کبد اشاره می کنیم:
- کبد به راحتی می تواند هزاران آنزیم را تولید نماید. برای مثال بعد از جراحی در بدن کبد سریعا انعقاد کننده به خون انتقال داده و از خونریزی بیشتر ممانعت می کند.
- گاهیدر اثر خوردن غذاهای سنگین و نامناسب، مواد خطرناکی ناشی از آلبومین تولید میشود که اگر این ماده وارد خون شود فرد خواهد مرد. کبد آن را سریعا به آلبومین انسانی و قابل هضم تبدیل کرده و مقدار زیادی آن به شکل اوره از ادرار دفع خواهد
شد. - غده فوق کلیهگاهی مقدار زیادی از هورمونهای جاذب نمک را تولید مینماید. کبد این ترشحات اضافی را دفع خواهد کرد.
- کبد به قلب هم کمک خواهد کرد زیرا به کمک ورید مخصوصی که در بالای کبد قرار دارد، مستقیما با قلب ارتباط دارد در صورتی که خون اضافی منجر به اختلال در قلب شود، کبد سریعا همانند اسفنج بزرگی شده و خون را در خود جذب می کند تا خون به
اندازه کافی به قلب برسد. - کبد بزرگترینعضو دفع کننده سموم از بدن است و هر گاه در بدن مقدار کمی از سم وارد شود کبد سریعا به مبارزه آمده و آن را دفع می کند.
- کبد در زمان مصرف مشروبات الکلی هم کمکهای بزرگی میکند. به این گونه که الکل را سریعا به گاز کربنیک و آب تبدیل نموده و اثر سمی آن از بین میرود. البته اگر در خوردن مشروبات زیاده روی شود، آنقدر به کبد فشار می آید که ضعیف خواهد شد.
- کبد سموم تولید شده توسط خود بدن را نیز دفع میکند. ورزشهای سنگین و طولانی باعث میشود بدن به گلوکز بیشتری داشته زیادی آن ها منجر به تولید اسید لاکتیک در بدن خواهد شد. این میزان مازاد میتواند تمام بدنرا سمی نماید. حال کبد سریعا وارد
عمل شده و گلوکز اضافی را به گلیکوژن تبدیل میکند و در خود ذخیره خواهد کرد. بعد عضلات می توانند از این ذخیره استفاده کنند. - در هر ثانیه حدود نیم میلیون گلبول قرمز در بدن از بین خواهد رفت و کبد باید از یک سو از مواد گلبولهای مرده، گلبول جدید به وجود بیاورد و از طرف دیگر از این سلولهای مرده، یک لیتر صفرا تولید نماید. صفرا برای گوارش غذا بسیار مهم است.
در کبد، کیسه مخصوصی وجود دارد که صفرا در داخل آن ذخیره خواهد شد و در زمان لزوم وارد روده و دوازدهه میشود. صفرا وارد روده می شود و لختههای بزرگ چربی را تجزیه خواهد کرد به گونه ای که قابل حل در آب و قابل هضم باشد. در داخل صفرا دو ماده رنگی مهم به نام های بیلی
روبین و بیلی وردین وجود دارد که از تجزیه گلبولهای قرمز به وجود می آیند. اگر این دو ماده در خون زیاد شوند، پوست و چشمهای فرد زرد شده که یرقان نامیده میشود. در 3 مورد این حالت بیشتر رخ میدهد:
– مالاریا که مقدار زیادی از گلبول های قرمز از بین می روند.
– در برخی از کم خونی ها که به علت مسدود بودن مجرای صفرا، صفرا وارد خون می شود.
– بیماری های سلول های کبد که به آن هپاتیت گفته می شود.
کبد سلولهای ذخیره زیادی دارد به طوری که اگر 85 درصد سلولهای آن از بین برود باز هم می تواند به خوبی به وظایف خود عمل نماید. جالب است بدانید که کبد به اندازه ای قدرت دارد که اگر 80 درصد خودش را از دست بدهد می تواند در طی چند ماه به حالت طبیعی بازگشته و به فعالیت
خود ادامه دهد.
ویروسها یکی از دشمنان کبد هستند که وارد آن می شوند. ویروس ها میتوانند میلیونها سلول کبد را از بین ببرند اما با این همه، کبد می تواند بعد از چند هفته سلامتی خود را به دست بیاورد. مهمترین خطراتی که کبد را تهدید می کند، تجمع چربی در کبد است که باعث تورم در آن
شده و حتی می تواند وارد خون شود. این تجمع چربی، نهایتا لخته های خطرناکی را در رگها به وجود می آورد.از طرف دیگر زیاد بودن چربی ها منجر به از بین رفتن تعداد زیادی از سلول های کبد و تصلب آن خواهد شد که به این بیماری سیروز کبد می گویند و یک بیماری خطرناک است.
از عوامل موثر در بروز سیروز کبد می توان به مسمومیت ها مخصوصا از ناحیه آرسینک و مواد شیمیایی دیگر به ویژه مشروبات الکلی اشاره نمود.
علائم زیر نشان دهنده بروز عارضه در کبد است:
- ضعف و خستگی ناشی از کار زیاد
- بی اشتهایی
- دل درد
- بروز جوش در صورت
- ابتلا به زردی
علائم بیماری :
ضعف وخستگی
بی اشتهایی
دل درد
بروز جوش در صورت
ابتلا به زردی
درمان های کلینیکی کبد و بیماری های آن :
تعیین سلامت کبد
- امروزه به کمک تست هایی ماده ای رنگی به نام بررومسولفالئین در ورید تزریق شده و به وسیله آن تشخیص میدهند که آیا کبد سالم هست یا خیر. این ماده باید بعد از 45 دقیقه از کبد خارج شود در غیر این صورت یعنی کبد بیمار است.
- در آزمایش دیگر میزان بیلی روبین خون را اندازه گیری می کنند.
- اگر مورد اورژانسی همانند احتمال ابتلا به سیروز کبد پیش بیاید،به کمک سوزن خاصی مقداری از نسج کبد را بیرون آورده و با میکروسکوپ مورد آزمایش قرار می دهند.
