ناباروری (نازایی)

ناباروری (نازایی)

زمانی می توان گفت که زن یا شوهر و یا هر دو نابارور هستند که در طول یکسال بدون استفاده از روش های پیشگیری، بچه دار نشده باشند. متاسفانه ناباروی در سن 40 و 30 سالگی بیشتر می شود زیرا در این دوره سنی به صورت طبیعی باروری کم می شود. خوشبختانه امروزه روش های
درمانی برای این مشکل وجود داشته نازایی قابل درمان است.

علت های ناباروری در زنان

تقریبا در 3/1 موارد، علت ناباروری به دستگاه تولید مثل زنانه باز می گردد. دلایل مختلفی در بروز این بیماری دخالت دارند:

1-آسیب دیدگی لوله فالوپ و در نتیجه ایجاد مانع در رسیدن سلول تخم به مقصد

2-مشکلات در تخمدان و تخمک گذاری که باعث می شود تخمک به صورت ماهانه آزاد نشده و یا این که لانه گزینی آن دچار مشکل شود.

3-وضعیت غیر طبیعی رحم برای پذیرش تخم

4-وجود مشکل در گردن رحم و عدم توانایی در پذیرش اسپرم

5-و….

آسیب دیدگی لوله های فالوپ

در صورتی که لوله فالوپ به دلیل اسکار یا تغییر شکل آسیب ببیند، تخمک قادر به حرکت نخواهد بود. مسدود بودن فالوپ ممکن است به دلیل آندومتریوز و قرار گرفتن قطعه ای از آندومتر در داخل آن رخ بدهد. معمولا فقط یک لوله دچار انسداد می شود که در این صورت تقریبا هر یک
ماه در میان شانس باروری وجود دارد.

توجه داشته باشید که بیماری التهاب لگن که از عفونت های مقاربتی است، ممکن است مورد بی توجهی قرار گرفته و اثر التهابی آن در آینده منجر به بروز ناباروری گردد. وسیله جلوگیری از بارداری درون رحمی نیز می تواند منجر به التهاب لگن شود.

ناهنجاری رحمی

در  صورتی که رحم مشکلی داشته باشد، تخمک لقاح یافته قادر به لانه گزینی نبوده و ناباروری رخ می دهد. الگر چه ناهنجاری های رحم نادر هستند اما می توانند منجر به ایجاد موانعی بر سر باروری فرد شوند. برای مثال ممکن است رحم در دوران جنینی به اندازه کافی رشد نکرده
باشد، تشکیل نشده و یا حتی شکل ناهنجاری داشته باشد.

فیبروئید رحم

رشد  خیلی زیاد و غیر سرطانی سلول های سرطانی باعث می شود که دیواره رحم به سمت داخل فشرده شود در نتیجه فضای داخلی رحم کاهش یافته و رحم تغییر شکل می دهد. جراحی های انجام شده روی رحم یا عفونت های لگن می تواند منجر به تغییر ساختار رحم و در نتیجه بروز مشکلاتی
در باروری گردد.

مشکلات سرویکال

گردن و دهانه رحم ممکن است دچار مشکلاتی شود که باعث ناباروری گردد:

1-گردن رحم ماده موکوزی غلیظ ترشح می کند که همزمان با افزایش ترشح استروژن در اثر تخمک گذاری، این موکوز رقیق می شود تا به اسپرم اجازه ورود بدهد حالا اگر به هر دلیل من جمله عفونت، میزان استروژن زیاد نشود، موکوز رقیق نشده و اسپرم نمی تواند وارد رحم شود.

2-گاها دستگاه ایمنی بدن زن پادتن هایی بر علیه اسپرم تولید می کند که منجر به تخریب آن می شود. در چنین حالتی که علت آن نامشخص است، پادتن به اسپرم در حال عبور از واژن و ورود به گردن رحم حمله کرده و مانع از حرکت اسپرم و بارروی می شود.

3-فیبروئیدها

4-پولیپ ها

5-تنگی و تغییر شکل

مشکلات تخمک گذاری

تخمک گذاری به معنی آزاد شدن تخمک بالغ آماده باروری است. هر ماه تخمک ها به صورت متناوب از تخمدان ها آزاد می شوند  اما هر گونه تغییر در این برنامه منجر به بروز مشکلاتی در باروری خواهد شد. دو سرنوشت برای تخمک های یک زن وجود دارد:

1-یا تخمک ها آزاد نمی شوند.

2-و یا این که آزاد شده اما بارور نمی شوند.

آزاد نشدن تخمک و یا بی نظمی در آزاد شدن تخمک از جمله رایج ترین مشکلاتی است که وجود دارد زیرا تخم گذاری تحت تاثیر هورمون هایی قرار دارد و عوامل مختلفی این هورمون ها را تحت تاثیر قرار می دهد که

عبارتند از:

1-بیماری های هیپوفیزی یا تیروئیدی

2-نشانگان تخمدان پلی سیستی

3-استفاده طولانی مدت از داروهای ضد بارداری خوراکی

4-افزایش یا کاهش شدید وزن

5-ورزش بیش از اندازه و هیجان

6-یائسگی زودرس

علت های ناباروری در مردان

علت ناباروری در مردان همانند زنان در حدود 3/1 مرود مربوط به دستگاه تولید مثلی است. دلایل این ناباروری عبارتند از:

1-کیفیت اسپرم

2-حمل اسپرم به بیضه ها به وسیله اپیدیدیوم و مجرای دفران

3-انزال و تاثیر مشکلات روحی و روانی و بیماری ها بر روی آن

4-نرسیدن اسپرم به واژن به دلیل باقی ماندن باقی ماندن اندام تناسلی در حالت نعوظ

اشکال در تولید اسپرم

در صورتی که تعداد اسپرم ها کافی نباشد، شکل مناسبی نداشته باشند یا نتوانند به درستی حرکت کنند، قدرت باروری کاهش پیدا می کند. برای آبستنی باید تعداد معینی از اسپرم وجود داشته باشد اما برخی از مردها به اصطلاح کم اسپرم هستند به این معنا که نمی توانند این مقدار
را تولید نمایند. برای مشخص شدن این مشکل از آزمایشات میکروسکوپی استفاده می شود که در آن می توان شکل، اندازه و قدرت حرکت اسپرم ها را تعیین نمود. در صورتی که هر یک از این 3 مورد مشکل داشته باشند، باروری کم می شود. لازم به ذکر است که کاهش مقدار انزال با کاهش باروری
رابطه مستقیم دارد.

مشکل در انتقال اسپرم

اسپرم باید از بیضه تا انزال، مسیر طولانی و پر پیچ و خم را طی کند تغییر شکل و انسداد در هر یک از مسیرهای انتقال اسپرم شامل اپیدیدیم و مجرای دفران، باعث می شود که اسپرم متوقف شده و یا حرکت آن با مشکل روبرو شود. 

دلایل این ناهنجاری:

1-مهمترین دلیل بروز این مشکل، عفونت دستگاه تولید مثلی مردانه است. 

2-برخی از بیماری های مقاربتی باعت التهاب لوله ها و ایجاد بافت اسکاری شده و در نتیجه قدرت آن ها در انتقال اسپرم کم می شود. برای مثال آسیب دیدگی مجرای دفران و التهاب آن می تواند از حرکت اسپرم در مجرا جلوگیری کرده و یا سرعت حرکت را کند نماید. 

مشکلات انزال

از جمله عواملی که بر روی باروری موثر تاثیر می گذارد، ناتوانی در سخت و بزرگ شدن اندام تناسلی و انزال پس رونده است. تعدادی از مشکلات انزال، مانع از رسیدن اسپرم به واژن شده و در نتیجه ناباروری رخ می دهد:

1-شایع ترین مشکل، ناتوانی در نغوظ اندام تناسلی است. عواملی چون دیابت ملیتوس، بیماری های ستون مهره ها، ناکافی بودن جریان خون، مصرف برخی از داروها و همچنین مشکلات روحی – روانی در بروز این مشکل تاثیر دارد. برای درمان این مشکل روش های درمانی مختلفی وجود دارد
که برحسب مورد از آن ها استفاده می شود.

2-مشکل دیگر، انزال واپس گراست به این معنا که منی به سمت مثانه باز می گردد و علت آن نارسایی در دریچه این مسیر است. برای درمان این مشکل باید تمام یا بخشی از پروستات برداشته شود.

حاملگی خارج از رحمی

در این نوع حاملگی، سلول تخم بارور شده نمی تواند در رحم لانه کرده و بارداری در خارج از رحم یعنی در لوله های فالوپ صورت می گیرد.  این نوع باروری به ندرت در محل دیگر رخ می دهد. با توجه به این که رشد طبیعی نوزاد در خارج از رحم امکان پذیر نست، لذا بارداری قطع
خواهد شد. در نتیجه باید جراحی صورت گرفته و نوزاد خارج شود در غیر این صورت لوله فالوپ پاره شده و خونریزی داخلی انجام می شود. لازم به ذکر است که حدود 2 درصد از حاملگی ها خارج از رحم بوده و در زنان زیر 30 سال بسیار شایع است.