نفس کشیدن

نفس کشیدن

دم و بازدم هوا در اثر اختلاف فشاری رخ می دهد که بین شش ها و محیط بیرون وجود دارد. اما سوال اینجاست که علت این اختلاف فشار چیست؟ در زمانی که هوا می خواهد وارد شش ها شود، اختلاف فشار در اثر حرکات بازکننده قوی عضلات در قفسه سینه و شش ها  به وجود می آید اما
عامل اختلاف فشار در زمان بازدم، بازگشت عضلات به اندازه و حجم قبلی است. لذا همان گونه که متوجه شدید ورود هوا به صورت فعال و خروج آن به صورت غیر فعال انجام می شود. جالب است بدانید که دفعات و عمق تنفس به  صورت آگاهانه تعیین می شود چرا که مناطقی در ساقه مغز وجود
دارند که عمل تنفس را کنترل کرده و حرکات عضلات تنفسی را تنظیم می کنند. اما ما معمولا متوجه این حرکات نمی شویم. لازم به ذکر است که تنظیم حرکات تنفسی بر میزان اکسیژن و دی اکسید کربن خون بستگی دارد.

حرکات دیافراگم

در این تصویر می توانید حرکات دم و بازدم را به خوبی مشاهده کنید. در هنگام دم (سمت چپ) عضله دیافراگم باعث می شود که محتویات شکم پایین بروند (قسمت تیره در این تصویر) و در هنگام بازدم (سمت راست) محتویات شکم بالا می آیند.

عمل دم

در جریان دم و ورود هوا به داخل شش ها چندین عضله و قسمت بدن دخالت دارند در زمان استراحت عضلات دیافراگم و بین دنده های خارجی وارد عمل شده و در صورت نیاز به یک دم عمیق عضلات دیگری نیز به کمک می آیند تا حجم قفسه سینه و شش ها زیاد شود. در زمان دم دیافراگم منقبض
شده و در نتیجه حالت گنبدی آن از بین می رود همزمان با این عمل دنده ها به سمت بالا و خارج کشیده شده و جناغ بالا می آید. به طور کلی  مراحل دم به صورت زیر است:

1-دیافراگم پایین رفته دنده ها بالا می آیند در نتیجه حجم شش ها زیاد می شود. در بالا آمدن دنده ها چند عضله دخالت دارند:

عضله استرنوکلئید و ماستونید، ترقوه و جناغ را بالا می کشند در نتیجه حجم قفسه سینه زیاد می شود.

عضله اسکالن سه گانه دو دنده بالایی را بالا می کشد. 

عضله سینه ای کوچک دنده هایی 3، 4، 5  را بالا می کشد.

2-عضلات بین سینه ای خارجی فاصله بین دنده ها را کم کرده و آن ها را به بالا و بیرون می کشد.

3-دنده هایی که به بالا و خارج کشیده می شوند نهایتا منجر به افزایش حجم قفسه سینه خواهند شد. 

عمل بازدم

بازدم به صورت غیر فعال انجام می شود. به این معنا که دیافراگم به حالت استراحت درآمده و شش ها که انعطاف پذیر هستند به حالت قبلی خود بازگشته و کوچک می شوند. همچنین دنده ها و جناغ هم به سمت پایین و داخل حرکت می کنند.  برای درک بهتر این موضوع، شش ها را به کش
تشبیه کنید که برای کشیدن ان به نیرو نیاز است و زمانی که این نیرو قطع می شود کش به حالت اولیه خود باز می گردد. برای شش ها نیز همین گونه است یعنی زمانی که عضلات دیافراگم، عضلات بین دنده ای و کلیه عضلات دمی به حالت استراحت در می آیند، شش ها نیز جمع شده و به حالت
قبل باز می گردند. مراحل بازدم به صورت زیر است:

1-در زمان استراحت استخوان جناغ پایین آمده و به داخل می رود.

2-عضلات بین دنده ای دنده ها را پایین می کشند.

3-عضله راست شکم، دنده های 7-5 و جناغ را پایین کشده و به بازدم کمک می کند. 

4-محتویات شکم به سمت بالا حرکت می کنند که فشار شکمی باعث می شود دیافراگم مجددا گنبدی شکل شود.

5-با کاهش حجم قفسه سینه شش ها نیز جمع شده و به حالت قبل باز می گردند.

6-به ریه ها فشار وارد شده و هوا از داخل شش ها خارج می شود. در فشار بازدمی بعضی عضلات فعال شده و شش ها کاملا تخلیه می شوند.

حجم و فشار

در زمان تنفس حجم قفسه سینه تغییر کرده و زیاد می شود. همزمان با این تغییر حجم، شش ها به سمت دیواره داخلی قفسه سینه کشیده شده و حجمشان زیاد می شود. نیرو محرکه این عمل را دیافراگم و عضله بین دنده ای تامین می کنند که در زمان استراحت دیافراگم از کار می افتد.
در هر دقیقه 17-12 بار نفس می کشیم و در هر بار تنفس 5/0 لیتر هوا به شش ها وارد و یا از آن ها خارج می شود. در صورتی که همانند زمان ورزش کردن، بدن به اکسیژن بیشتری نیاز داشته باشد تعداد دفعات تنفس  و عمق آن به صورت خودکار بیشتر خواهد شد که این تغییر حجم هوای
تنفسی تا 2 لیتر می تواند افزایش یابد به طور کلی حجم هوایی که در یک دوره تنفسی دم و بازدم می تواند جا به جا شود حدود 5/4 لیتر است که ظرفیت حیاتی نامیده می شود. دفعات تنفس تا سه برابر می تواند افزایش یابد و تا 200 برابر حالت استراحت بیشتر می شود. 

فشار منفی

زمانی که ریه ها بزرگ می شود، فشار داخلی کم خواهد شد در این زمان به دلیل این که فشار هوای بیرون بیشتر از فشار هوای درون شش هاست لذا مکش رخ داده و هوا به سمت داخل کشده می شود. در زمان فشار منفی، غضروف های حلقوی نای را باز نگه می دارد.

فشار مثبت

در زمان بازدم دقیقا برعکس است. حجم شش ها کم شده و هوا داخل شش ها فشرده می شود در نتیجه فشار داخل شش ها زیادتر از فشار هوای بیرون می شود. این اختلاف فشار باعث خواهد شد که هوا از طریق لوله های تنفسی، بینی و دهان بیرون برود.

سخن گفتن

در نزدیک قاعده حنجره، طناب های صوتی (چین های صوتی) وجود دارد. این طناب ها دو نوار از جنس رشته ای هستند که در زمان تنفس معمولی، فاصله V بین آن ها ایجاد می شود که به آن گلوت گفته می شود. در تصویر لارنگوسکوپی زیر می توانید این فاصله را مشاهده کنید. اما زمانی
که قرار است این طناب ها به هم نزدیک شده و به هم بچسبند، عضلات حنجره، غضروف های مخروطی شکل را به هم نزدیک می کنند. طناب ها پس از نزدیک شدن به هم و محکم شدنشان، به کمک جریان هوا به ارتعاش درآمده و صدا تولید خواهد شد. هر چه کشیدگی طناب های صوتی بیشتر باشد، فرکانس
صدا بیشتر خواهد شد. 

در قسمت بالایی طناب های صوتی، حفره چین ها قرار دارد که طناب های صوتی کاذب داخل آن قرار گرفته اند.  اگر چه این طناب های کاذب در سخن گفتن نقشی ندارند ولی کمک می کنند که در هنگام بلع غذا، حنجره بسته شود. 

انعکاس (رفلکس) تنفسی

سرفه و عطسه دو انعکاس تنفسی مهمی در بدن هستند که باعث می شوند موکوز اضافی، گرد و غبار و مواد زائد از بدن بیرون رفته و تا فاصله 3 متر پاشیده شوند. در تصویر زیر می توانید پاشیده شدن مواد در اثر سرفه را مشاهده کنید. در هر دو انعکاس ابتدا یک دم عمیق و یک انقباض
عضلانی ناگهانی هنگام بازدم وجود دارد:

1-سرفه

در زمان سرفه کردن قسمت پایینی فارنکس، حنجره و اپیگلوت بسته می شود در نتیجه فشار هوای داخل شش ها بیشتر شده و هوا به صورت انفجاری آزاد می شود که این عمل منجر به لرزه درآمدن تارهای صوتی خواهد شد.

2-عطسه

اما در هنگام عطسه، زبان دهان را بسته و در نتیجه افزایش فشار هوا منجر می شود که هوا از بینی خارج شود

برای افزودن دیدگاه باید شوید.