روده بزرگ یا کولون

اسامی دیگر :
روده کور (Cecum)-آپاندیس (Appendix)کولون (Colon)-کولون صعودی (Ascending Colon)-کولون عرضی (Transverse colon)-کولون نزولی (Descending colon)-کولون سیگموئید (Sigmoid colon)-راست روده (Rectum)-کانال مقعدی (Anal canal)-

نام علمی :
Large intestine or colon

روده بزرگ طولی حدود 1.5 متر داشته و از سکوم تا مقعد (Anus) امتداد یافته است. روده بزرگ دارای قسمت های مختلفی است که عبارتند از: روده کور یا سکوم، آپاندیس، کولون، راست روده (رکتوم) و کانال آنال می باشد.
روده کور (Cecum): روده کور ورودی کیسه مانند روده بزرگ است که از یک طرف به ایلئوم و از طرف دیگر به کولون صعودی در ارتباط است. سکوم در واقع بخشی از روده بزرگ است که روده باریک را به کولون وصل می کند و در زیر دریچه ایلئوسکال قرار دارد. دریچه ایلئوسکال
موظف است که جریان غذای آبکی از روده باریک را کنترل نماید.
آپاندیس (Appendix):  انتهای انگشتی مانند و کرمی شکل که مربوط به روده کور بوده و طول حدود 20 – 20 سانتی متر دارد.
کولون (Colon): کولون که حدود 5/1 متر طول دارد، موظف است مواد آبکی را آبگیری کرده و مواد زائد را تقریبا سفت و به صورت مدفوع در بیاورد. کولون دارای چهار قسمت کولون صعودی،  نزولی،  عرضی و  سیگموئید می باشد.
1.کولون صعودی (Ascending Colon): یک بخش در قسمت خلف صفاق است که در سمت راست شکم به بالا صعود کرده و در مجاورت کبد به کولون عرضی می رسد.
2.کولون عرضی (Transverse colon): بالاترین قسمت کولون را کولون عرضی می گویند که دقیقا زیر معده بوده و از بالای شکم عبور می کند.
3.کولون نزولی (Descending colon):
بخشی از کولون است که یک بخش خلف صفاقی است که در سمت چپ حفره شکم بسمت پایین نزول یافته و در حفره ایلیاک چپ در امتداد کولون سیگموئید اتصال می یابد.
4.کولون سیگموئید (Sigmoid colon): دنباله کولون نزولی، کولون سیگموئید قرار داشته که توسط یک مزو بنام مزوسیگموئید از قسمت خلف شکم آویزان شده و یک لوپ را تشکیل می دهد که بسمت خط وسط حرکت کرده و در داخل لگن در امتداد رکتوم قرار می گیرد.
راست روده (Rectum): راست روده گذرگاهی پهن بین انتهای کولون و مجرای خروجی است که قسمت آخر سیستم گوارشی بوده و 12 سانتیمتر طول دارد که در حالت عادی خالی است که از مقابل مهره S3 آغاز شده و تا مقعد امتداد دارد. بخش پایینی رکتوم متسع بوده و آمپول
رکتوم (Rectal ampula) نامیده می شود. مدفوع از کولون به راست روده آمده و از مخرج خارج می شود.
کانال مقعدی (Anal canal): کانال مقعدی حدود 4 سانتی متر طول دارد که نیمه بالایی آن دارای چین های عمودی بوده که به نام ستون آنال (Anal column) است. مقعد دارای دو اسفنکتر داخلی و خارجی می باشد که اسفنکتر داخلی مقعد از نوع عضلات صاف (غیر ارادی)
و اسفنکتر خارجی از نوع عضلات مخطط (ارادی) است. حرکات پریستالتیسم در طول عمل دفع، مدفوع را خارج خواهد کرد. حال در راست روده انعکاس دفع رخ داده و انقباض های ماهیچه ای ادامه پیدا خواهد کرد. نهایتا اسفنکترهای داخلی و خارجی غیر فعال شده و مدفوع از بدن خارج می شود.
به خروجی دریچه مانند مسیر عبور مدفوع، مخرج گفته می شود.
ویژگی های ظاهری کولون:
تنیاکولی (Teaniae coli) یکی از مشخصه های روده بزرگ است که به نوارهای ماهیچه ای گفته می شود که درون کولون به صورت طولی کشیده شده اند. این نوارها به حرکات پریستالتیک کولون کمک می کند.
هاسترا تنیاکولی ها سبب ایجاد کیسه های برجسته بنام هاسترا (Haustra) بر روی کولون می گردد.
اپندیکس های امنتال (Omental appendices) توده های کوچک چربی که توسط صفاق پوشیده شده و از کولون آویزان هستند.

حرکت کولونی:
رشته ای ماهیچه ای طولی که در دیواره کولون وجود دارد، برخلاف روده باریک، لوله کاملی ایجاد نمی کنند. عضلات کولون در سه نوار به نام نوارهای تنباکولی متمرکز شده اند که این نوارها در طول کولون کشیده شده و حلقه های چین خورده به نام هاسترا را به وجود می آورند.
حرکات عضلات کولون حرکات مخلوط است که باعث می شود مدفوع به سمت راست روده حرکت کند. حرکت مدفوع از نظر دفعات، شدت و چگونگی متنوع بوده و این تنوع به مرحله گوارشی غذا وابسته است. در کولون سه حرکت قطعه ای، موجی و توده ای وجود دارد که سرعت حرکت مدفوع نسبت حرکت غذا
در روده باریک کمتر است تا روزانه بتواند بیش از 2 لیتر آب جذب کند.
قطعه قطعه شدن مدفوع
مجموعه ای از انقباض های حلقه مانند در فواصل منظم رخ می دهد که باعث هم زدن مدفوع شده ولی آن را به سمت جلو حرکت نمی دهد.
انقباض های پریستالتیک
سپس موج های کوچکی باعث می شود که مدفوع به سمت جلو به سمت راست روده حرکت کند.  در این زمان عضلات پشتی منقبض و عضلات جلویی غیر فعال می شوند. این امواج پریستالتیکی از میانه کولون عرضی شروع شده و در روز 3-2 بار اتفاق می افتد که نهایتا منجر به ورود مدفوع به راست
روده می شود (حرکت توده ای)
 نقش کولون
زمانی که تجزیه شیمیایی مواد غذایی در روده باریک کامل شده و تمام مواد مغذی مورد نیاز فعالیت های بدن جذب شد، مواد زائد به صورت کیموس (توده مایع) در می آیند. این مواد زائد از روده باریک گذشته و پس از عبور از دریچه ایلئوسکال به روده کور وارد خواهند شد. در مرحله
بعد مواد به قسمت اول کولون به نام کولون صعودی وارد می شود. نقش اصلی کیموس این است که کیموس مایع را به مدفوع نیمه سفت تبدیل نماید تا ابتدا ذخیره شده و به مرور زمان دفع شود. برای این منظور سدیم، کلرید و آب از راه بافت پوششی کولون به رگ های خونی و لنفی جذب شده
و در نتیجه میزان آب مدفوع کم می شود. حال در عوض که سدیم و کلرید از کولون خارج شد، بی کربنات و پتاسیم ترشح می شود. همچنین در کولون به طور طبیعی میلیاردها میکروارگانیسم در حال زندگی هستند.
غده های کولون
در تصویر زیر که 120 برابر بزرگ شده است دهانه غده های لوله ای که کولون را پوشانده است مشاهده می کنید. این قسمت موظف هستند که آب را از مدفوع جذب کنند.
لایه های دیواره کولون
چند لایه دیواره کولون را تشکیل می دهند:
1.لایه سروز
لایه سروز اولین و خارجی ترین لایه پوشاننده کولون است.
2.لایه عضلانی
این لایه که از دو دسته رشته های ماهیچه ای صاف طولی و حلقوی ساخته شده، بعد از لایه سروز قرار داشته و مسئول حرکات کولون است.
3.لایه زیر مخاطی
این لایه دارای تعداد زیادی بخش های لنفاوی به نام غده های لنفی است.
4-لایه مخاطی
داخلی ترین لایه کولون که دارای سلول های گابلت است لایه مخاطی نام دارد. این سلول ها موظف هستند که با ترشح موکوز منجر به لغزنده شدن مسیر مدفوع می شود تا بتواند به آسانی حرکت کند.
فلور روده
میلیاردها میکروارگانیسم به ویژه باکتری در روده و علی الخصوص روده بزرگ وجود دارند که در حالت عادی بی ضرر بوده، تعدادشان در حالت تعادل حفظ شده و به قسمت های دیگر بدن نمی روند. به این میکروارگانیسم ها فلور روده گفته می شود. رابطه این باکتری ها با بدن یک رابطه
دو طرفه (سیمبیوتیک) و سودمند است. نقش مهم باکتری ها در بدن عبارتند از:
1. همان گونه که می دانید فیبرهای سلولز در بدن توسط آنزیم های گوارشی تجزیه نمی شوند. حال فلور روده با ترشح  آنزیم هایی باعث افزایش جذب مواد غذایی شده و از طرفی، با تغذیه از رشته های گوارش نیافته موادی را تولید می کنند که قابلیت جذب توسط بدن را داشته و در نتیجه
حجم مدفوع کم می شود.
2. فلور روده طی متابولیسم خود ویتامین های B و K ، گاز هیدروژن، دی اکسید کربن، سولفید هیدروژن و متان تولید می کند.
3. برای از بین بردن باکتری های مضر، فلور روده به کمک می آید.
4. فلور روده در مبارزه با بیماری ها، تولید آنتی بادی و فعالیت بافت لنفوئیدی دیواره کولون به دستگاه ایمنی بدن کمک می کند.
در تصویر میکروسکوپی الکترونی زیر که 2000 برابر بزرگ شده است، دسته ای از باکتری های میله ای را در کولون مشاهده می کنید.

برای افزودن دیدگاه باید شوید.