حافظه، فکر و هیجان

حافظه، فکر و هیجان

مغز عضو پیچیده و هماهنگ بدن است که جالب است بدانید اعمال و توانایی ها در مغز تنها در یک قسمت خاصی از مغز کنترل نمی شوند برای مثال فکر کردن به قسمت خاصی از مغز اختصاص ندارد بلکه اندیشه ها، احساسات، آگاهی، هیجانات و همچنین حافظه در قسمت های مختلفی از مغز کنترل
می شوند.

نقشه قشر مغز

بر روی قشر مغز قسمت های وجود دارد که به آن ها ناحیه های حسی اولیه گفته می شود. اطلاعات حسی از حواس ویژه ابتدا به این قسمت ها رسیده و سپس وارد ناحیه های همکار و مرتبط می شوند که در اطراف ناحیه های حسی اولیه قرار گرفته و موظف هستند که اطلاعات رسیده را ترکیب
و مقایسه کنند. این مقایسه در سطح حافظه، اطلاعات قیلس، احساسات و هیجانات انجام می شود. برای درک بهتر این موضوع به سراغ حس بینایی می رویم. زمانی که اطلاعاتی از چشم ها می رسد، ناحیه حسی اولیه بینایی، این اطلاعات را بررسی می کند. سپس این اطلاعات به ناحیه های همکار
وارد می شوند. بررسی اطلاعات در این قسمت کمک می کند تا شی را تشخیص داده، به خاطر آورده و حتی اطلاعات مرتبط با آن را بازیابی و احساسات همراه با آن را بهتر درک کنیم. 

کارمغز در هنگام سخن گفتن

در مغز ناحیه بروکا (در قسمت پایین) مسئول کنترل سخن گفتن و ناحیه ورنیکس (در قسمت پشت) مسئول تجزیه و تحلیل زبان هستند. در اغلب مردم گفتار و درک زبان در ناحیه چپ مغز کنترل می شود. در تصویر اسکن شده زیر که از یک فرد در حال سخن گفتن تهیه شده است به راحتی می توانید
این دو ناحیه را مشاهده کنید. قسمت های قرمز به این معنا هستند که فعالیت بیشتر بوده است. 

حافظه و به یاد آوردن

حافظه در واقع مخزن نگهداری اطلاعات است که قسمت مشخصی در مغز به عنوان جایگاه همه اطلاعات و حافظه ها و همچنین جایگاه پردازش حافظه شناخته نشده است. پردازش اطلاعات به چند عامل بستگی دارد:

1-اهمیت و بازه زمانی موضوع

2-شدت هیجان

3-همراهی با یک حس خاص

 اطلاعاتی که در حافظه ذخیره می شوند عبارتند از:

1-مطالبی که به صورت رسمی آموخته اید.

2-اطلاعات غیر رسمی همانند اطلاعاتی که خوشتان می آید یا از آن ها بیزار هستید.

3-احساسات پدید آمده در جریان های عاطفی

مناطقی از مغز که در ذخیره حوادث نقش دارند  شامل:

1-لایه خارجی خاکستری قشر مغز که ارتباط زیادی با حافظه دارد.

2-هیپوکامپ که موظف است اندیشه ها و اطلاعات حسی را به سرعت به حافظه کوتاه مدت و بلند مدت انتقال دهد. لازم است بدانید که در صورتی که هیپوکامپ در اثر حادثه  آسیب ببیند فرد گذشته خود را به یاد آورده ولی نمی تواند آن چه در زمان حادثه برایش رخ داده است را به یاد
بیاورد.

شکل گیری حافظه

برای این که حافظه شکل بگیرد ظاهرا نورون ها زوائد آکسونی جدید و مرتبط با هم را به وجود می آورند. اطلاعاتی که وارد مغز می شوند به دلیل اهمیتی که دارند همواره در قسمت هایی از مغز همانند قشر مغز و تالاموس در حال کنترل هستند. آمیگدال و هیپوکامپ مناطقی هستند که
احساسات و اطلاعات حسی را انتخاب می کنند تا این اطلاعات در مراحل اولیه تشکیل حافظه مورد استفاده قرار گیرند. طبقه های مختلفی از حافظه وجود دارد که هر کدام باید در جایگاه خاص خود در مغز قرار گیرند. ارتباطات جدیدی که منجر به تشکیل حلقه های جدید می شود تحت عنوان
نشانه های دائمی شناخته می شوند. با این توضیح بیان شده، در ادامه به بررسی مراحل شکل گیری حافظه خواهیم پرداخت:

1-ورودی

ابتدا حافظه به صورت یک ایمپالس توسط نورون ورودی دریافت شده و این نورون مجموعه ورودی ها را به نورون های بعدی ارسال می کند.

2-تشکیل چرخه و حلقه

در این زمان مرحله قبل همانند چرخه طی می شود یعنی نورون دوم و سوم با هم ارتباط برقرار کرده و  اطلاعات و ورودی ها به نورون سوم منتقل می شود. با رشد آکسون و دنریت ها، سیناپس های جدید شکل می گیرند.

3-افزایش فعالیت

 همچنان که فعالیت بیشتر می شود سیناپس های جدید هم شکل گرفته و به مرور زمان تثبیت می شوند. در این زمان فراخوان حافظه آن را برای مدت طولانی تازه نگه خواهد داشت.

4-یکی شدن

همزمان با فعال سازی پیوسته، حلقه ایجاد شده به صورت یک شبکه درآمده و هر شبکه یک حافظه را به وجود می آورد.

بلند مدت یا کوتاه مدت؟

در میان روش های مختلفی که برای دسته بندی حافظه وجود دارد، روش رایج براساس مدت زمان ماندگاری اطلاعات در حافظه است. در این روش حافظه سه مرحله اصلی دارد:

1-حافظه حسی

حافظه حسی یک حافظه بسیار زودگذر همانند شنیدن یک صدا بوده که 5/0 ثانیه هم ماندگار نیست. 

2-حافظه کوتاه مدت

اگر حافظه حسی به صورت آگاهانه مورد توجه باشد در این صورت چند دقیقه دوام می آورد که به آن حافظه کوتاه مدت گفته می شود.

3-حافظه بلند مدت

تبدیل حافظه کوتاه مدت به بلند مدت را تحکیم یا تثبیت می گویند که برای این کار باید تمرکز، دقت، تکرار و تصورات همراه وجود داشته باشد. چگونگی تحکیم حافظه، بر روی آسان یا دشوار بودن فراخوان حافظ تاثیر می گذارد. 

فکر کردن هنگام کار

محققان می توانند به کمک روش های مختلف اسکن در زمان رخ دادن هر اتفاق مغز همانند روش FMRI ، فعالیت قسمت های مختلف مغز را مطالعه و بررسی نمایند. FMRI نشان داد که جریان خون به صورت موضعی و کم گزارش می شود. همچنین این روش نشان می دهد که در زمان فعالیت های مختلف
من جمله گوش دادن و درک کردن سخنان، مطالعه جزئیات یک تصویر و… جریان خون در کدام قسمت های مغز بیشتر است. فعالیت های مختلف منجر به فعال شدن بخش های مختلف مغز می شود و در زمان فکر کردن چند منطقه از مغز با هم فعالیت می کنند.

طراحی یک حرکت

از فردی خواسته شد که به انجام دادن یک عمل فکر کند تا اسکن مغز در حین فکر کردن به روش FMRI تهیه شود. تصویر به دست آمده نشان داد که فعالیت سمت چپ و راست قسمت جلوی پیشانی افزایش یافته و این افزایش در قشر شنوایی نیز دیده شد.

حافظه هیجانی

بسیاری از حوادثی که برای انسان رخ می دهد منجر به بروز هیجانات قوی در فرد شده و در حافظه او باقی می ماند. هر حادثه این قابلیت را دارد که در فرد منجر به هیجانات قوی شود برای مثال شما صحنه تصادفی را از نزدیک شاهده کرده اید که می تواند درد یا ترس در او ایجاد
شده و حتی صحنه ای مشابه را به یاد بیاورد. در ذخیره و به یاد آوردن هیجانات عمدتا آمیگدال نقش داشته و به عنوان اندام اصلی برای این منظور شناخته شده است. این اندام در لوب گیجگاهی در هر طرف مغز قرار گرفته است. به طور طبیعی هیجانات قدرتمند این توانایی را دارند
که با قسمت های دیگر مغز به ویژه تالاموس و قسمت جلویی پیشانی مرتبط باشند.

دستگاه توقف دهنده

همان گونه که گفته شد آمیگدال بخش زیادی از حافظه هیجانی را در خود نگه می دارد اما فعالیت آن توسط یک دستگاه توقف دهنده یعنی  قشر جلوی پیشانی کنترل شده و کاهش می یابد. اگر دستگاه توقف دهنده وجود نداشته باشد و این مانع شدن کم شود، در  این صورت این احتمال وجود
دارد که هیجانات کنترل نشده بروز کرده و انواع اضطراب ها، ترس ها و شوک های ناشی از ترس بروز کند.

برای افزودن دیدگاه باید شوید.