خون و رگ های خونی

اسامی دیگر :
خون-رگ خونی-گروه های خونی

خون مجموعه ای از سلول های تخصص یافته و نوعی بافت همبند است که از پلاکت، گلبول سفید، گلبول قرمز و پلاسما تشکیل شده که در مایعی به رنگ قرمز که به آن پلاسما می گویند شناورند. خون اکسیژن و مواد غذایی را
به سلول های بدن می رساند، مواد زائد را جمع آوری و هورمون ها را منتقل می کند، دما را در اطراف بدن پخش می کند و بدین ترتیب، عهده دار کنترل دمای بدن است. همچنین در مقابله با عفونت ها و بهبود انواع صدمه دیدگی ها نقش دارد .
50 تا 55 درصد خون، پلاسماست. 90 درصد پلاسما آب است که مواد مختلف مانند گلوکز، هورمون ها، آنزیم ها و مواد زائد مانند اوره و اسید لاکتیک در آن حل شده اند. پلاسما دارای پروتئین هایی مانند آلبومین، فیبرینوژن و گلوبولین ها ( پروتئین های کروی ) است. آلفا و بتا گلوبولین
ها در حمل چربی هایی مانند کلسترول کمک می کنند. گاما گلوبولین ها که به آن ها آنتی بادی می گویند در مبارزه با عفونت ها شرکت دارند . 45 تا 50 درصد خون نیز از سلول های خونی تشکیل شده است. سلول های قرمز (اریتروسیت) اکسیژن حمل می کنند. سلول های سفید (لوکوسیت ها)
بخشی از دستگاه دفاعی بدن هستند و قطعات سولی ( پلاکت ها یا ترومبوسیت ها ) در شکل لخته شرکت دارند.
گلبول قرمز
صفحه ای که از هر دو طرف فرورفته و بدون هسته و ساختارهای درون سلولی است. هر گلبول قرمز 300 میلیون مولکول هموگلوبین دارد . هموگلوبین از یک قسمت غنی از آهن به نام  هِم  ( Heme) و یک پروتئین رشته ای به نام  گلوبین  ساخته شده است. اکسیژن در شش ها به قسمت هم متصل
می شود و اکسی هموگلوبین را می سازد . اکسیژن با این ترکیب به سلول های بدن می رسد .
گروه های خونی
هر انسانی در یکی از گروه های چهارگانه خونی قرار می گیرد. هر گروه خونی به وسیله نشانه ای که بر روی گلبول قرمز وجود دارد و به آن آنتی ژن ( آگلوتینوژن ) می گویند، مشخص می شود. دوآنتی ژن A و B  گروه های خونی را می سازند. اگر هر دو آنتی ژن بر روی گلبول قرمز وجود
داشته باشند ، گروه خونی AB ، اگر فقط A وجود داشته باشد، گروه خونی A و اگر فقط B وجود داشته باشد، گروه خونی B است. اگر هیچ کدام از آنتی ژن ها روی گلبول قرمز حضور نداشته باشند ، گروه خونی O پدید می آید. در پلاسمای هر گروه خونی آنتی بادی های مخالف وجود دارند
که به آن ها ایزوهماگلوتینین گویند. در نتیجه اگر گروه خونی A ، که حاوی آنتی بادی B است، در کنار گروه خونی B قرار گیرد ، باعث رسوب آن می شود. پس  هنگام انتقال خون سازگاری میان گروه های خونی باید مورد توجه قرار گیرد .
گروه خونی A: گلبول های قرمز آنتی ژن A دارند و پلاسما دارای آنتی بادی B است .
گروه خونی B : گلبول های قرمز آنتی ژن B دارند و پلاسما دارای آنتی بادی A است .
گروه خونی AB: گلبول های قرمز دارای آنتی ژن های A و B هستند و پلاسما آنتی بادی ندارد .
گروه خونی O : گلبول های قرمز هیچ آنتی ژنی ندارند و پلاسما دارای آنتی بادی A و B است .
سرخرگ ها
سرخرگ ها خون را از قلب به اندام ها و بافت ها می برند، به جز سرخرگ ششی ، بقیه سرخرگ ها خون سرشار از اکسیژن دارند. دیواره ضخیم و ماهیچه ای و انعطاف پذیر آن ها باعث می شود که بتوانند فشار ناشی از انقباض عضله را تحمل کنند. هنگامی که قلب استراحت  می کند ، سرخرگ
ها باریک می شوند و در نتیجه، خون را به جلو می رانند. بزرگ ترین سرخرگ ، آئورت است که 25 میلی متر قطر دارد و در هر ثانیه خون را بیش از 40 سانتی متر از قلب دور می کند. بقیه سرخرگ ها بین 4 تا 7 میلی متر قطر دارند و ضخامت دیواره ان ها 1 میلی متر است . در سرخرگ
چهار لایه یافت می شود. به فضایی که خون در آن حرکت می کند  « لومن » گویند .

سیاهرگ
لایه عضلانی سیاهرگ نازک است با دو لایه محصور شده است. لایه داخلی برخی از سیاهرگ ها دارای دریچه هایی با فاصله های ثابت است .سیاهرگ ها از سرخرگ ها انعطاف پذیرترند. دیواره آن ها نیز به طرز قابل ملاحظه ای نازک تر از سرخرگ هاست. فشار خون در سیاهرگ ها بسیار کم است
؛ در نتیجه، خون به آرامی و نرمی در آن ها حرکت می کند. بسیاری از سیاهرگ های بزرگ به ویژه سیاهرگ های دراز پا دریچه هایی کیسه مانند دارند.  این دریچه ها که از بافت آندوتلیوم ساخته شده اند، مایع برگشت خون به عقب می شوند. حرکات ماهیچه ها نیز در حرکت خون در سیاهرگ
ها مؤثر است. دو سیاهرگ بزرگ، خون قسمت بالایی و پایینی بدن را به قلب باز می گردانند: بزرگ سیاه رگ بالایی و بزرگ سیاه رگ زیرین .
مویرگ ها
کوچک ترین و فراوان ترین رگ های خونی که خون را میان سرخرگ ها و سیاهرگ ها جابه جا می کنند، مویرگ ها هستند. یک مویرگ در حدود 1 میلی متر  یا کمتر طول و 0/01 میلی متر قطر دارد؛ یعنی کمی بیشتر از قطر یک گلبول قرمز. بسیاری از مویرگ ها بستری مویرگی در داخل بافت ها
ایجاد می کنند تا اکسیژن و مواد غذایی را در اختیار آن ها بگذارند و مواد زاید را تحویل بگیرند. در هر دقیقه، فقط حدود 5 درصد خون بدن در مویرگ ها ، 20 درصد در سرخرگ ها و 75 درصد در سیاهرگ ها جریان دارد .
مویرگ ها سرخرگ های کوچک ( آرتریول ) را به سیاهرگ های کوچک ( ونول ) متصل می کنند. سرخرگ کوچک ، گلبول های قرمز پر از اکسیژن و مواد غذایی را حمل می کند. سیاهرگ کوچک دارای خون تیره قرمز آبی و کم اکسیژن است . دیواره نازک مویرگ به مواد اجازه می دهد که نرم و بدون
زحمت بین بافت ها حرکت کنند .

برای افزودن دیدگاه باید شوید.