دستگاه اعصاب محیطی

اسامی دیگر :
اعصاب محیطی-دستگاه عصبی محیطی-عصب محیطی-Peripheral Nervous System-PNS

نام علمی :
Peripheral Nervous System or PNS

دستگاه عصبی محیطی شامل اعصاب اتونومیک (خودمختار)، 12 جفت عصب مغزی و 31 جفت عصب نخاعی و گانگلیون ها می باشد. دستگاه اعصاب محیطی وظیفه جابجایی پیام ها و اطلاعات را بین مغز و نخاع بر عهده دارد. رشته های عصبی در اعصاب محیطی دو دسته
هستند:
1.رشته های حسی
رشته های حسی باید پیام ها را از اندام های حسی همانند چشم، گوش، پوست و… و همچنین سایر اندام های داخلی بدن جابجا کرده و انتقال دهد.
2.رشته های حرکتی
کنترل حرکات انقباضی عضلات و فعالیت های غده های بدن بر عهده رشته های حرکتی است.
اعصاب مغزی (Cranial nerves)
 12 جفت عصب مغزی وجود دارد که مستقیما به مغز وصل بوده و از نخاع عبور نمی کنند. از نظر عملکرد این اعصاب به سه دسته تقسیم می شوند:
1.برخی مسئول وظایف حسی اندام ها و سر و گردن هستند.
2.دسته دیگر اعصاب کنش های حرکتی را تامین و کنترل می کنند.
3.دسته سوم، اعصاب حرکتی هستند که دارای رشته های حسی نیز بوده  و پیام هایی را در مورد میزان کشیدگی عضلات به مغز ارسال می کنند.
نامگذاری اعصاب مغز  به دو صورت انجام می شود:
1.نامگذاری بیشتر براساس نام اندام تحت کنترل آن ها انجام می شود.
2. البته با اعداد رومی نیز اعصاب را نامگذاری نیز صورت می گیرد (I  یک، II دو و…)
اعصاب مغزی عبارتند از:
1.عصب بویایی (Oflactory nerve)
2.عصب بینایی (Optic nerve)
3.عصب محرکه چشم (Oculomotor)
4.عصب قرقره ای (Trochlear)
5.عصب سه قلو (Trigeminal)
6.عصب دور کننده (Abducent)
7.عصب فاسیال (Facial)
8.عصب تعادلی شنوایی (Vestibulocochlear)
9.عصب زبانی – حلقی (Glossopharyngeal)
10.عصب ریوی – معدی (Pneumogastric) یا واگ
11.عصب فرعی (Accessory)
12.عصب زیر زبانی (Hypoglossal)

اعصاب نخاعی
 31 جفت عصب نخاعی محیطی وجود دارد که در داخل مجرای مهره ها قرار گرفته اند. هر عصب منشعب شده و شاخه هایی ایجاد می شود:
1.شاخه های خلفی به قسمت پشتی نخاع می روند.
2. شاخه های قدامی به قسمت جلویی و پهلوها وصل می شوند.
این امکان وجود دارد که اعصاب نخاعی به اعصاب دیگر هم وصل شده و شبکه هایی را به وجود بیاورند که این شبکه ها پیام های خود را به کمک انشعابات عصب ثانویه به قسمت های مختلف با وظایف متفاوت ارسال می کنند.
بخش های قدامی نخاعی
شبکه گردنی (Cervical plexus):  این قسمت به پوست، عضلات ناحیه گردن و قسمت بالایی شانه را عصب دهی می کنند
شبکه بازویی (Brachial plexus): این شبکه به اندام فوقانی، نواحی شانه، کتف و پشت تنه عصب دهی می کنند.
اعصاب بین دنده ای (Intercostal nerves):  این شبکه به عضلات و پوست 11 فضای بین دنده ای و پوست وعضلات شکم عصب دهی می کنند.
شبکه کمری (Lumber plexus):  این شبکه به عضلات و پوست جلو و داخل ران و پوست داخل ساق و پا را عصب دهی می کنند.
شبکه خاجی (Sacral plexus):  این شبکه به لگن، ناحیه گلوتئال و اندام تحتانی عصب دهی می کنند.
شبکه دنبالچه ای (Coccygeal plexus):  این شبکه به عضلات کف لگن و ساختمان های اطراف آن عصب دهی می کنند.
انعکاس های نخاعی
انعکاس به معنی پاسخ سریع، غیر ارادی و قابل پیش بینی به عامل محرک است که در یک دایره نورون رخ داده و بیشتر در راستای بقا و دفاع در برابر آسیب ها و عوامل زیان آور انجام می شود. به عنوان مثال سرفه کردن به منظور بیرون انداختن شی ناخواسته از بدن و یا عطسه کردن با
هدف پاکسازی مجاری تنفسی انجام می شود. معمولا  لازم است بدانید با توجه به این که انعکاس، منطقه بالایی مغز را درگیر نمی کند در نتیجه آگاهانه نیست ولی بعد از آن مغز انعکاس را درک خواهد کرد.
در انعکاس های نخاعی دو دسته رشته های عصبی درگیر هستند که به صورت حلقه ای قرار گرفته اند:
1.رشته ای عصب حسی که منتقل کننده پیام به نخاع هستند.
.2رشته های عصب حرکتی
این دو دسته رشته می توانند به کمک یک نورون میانی به هم وصل شوند. در عمل انعکاس دستورات مستقیما از نخاع به ماهیچه ها منتقل می شوند.
انعکاس کشککی – نخاعی
زمانی که به تاندون کشکک ضربه وارد می شود، قسمت جلوی عضله ران کشیده می شود این ضربه ریز حسگرهای تاندون  و عضله را تحریک کرده و پیام به نخاع منتقل می شود. در این زمان رشته های حرکتی پیام را مستقیما به عضله بر می گردانند که منجر می شود انقباض رخ داده و حرکت کوچکی
اتفاق بیافتد.

برای افزودن دیدگاه باید شوید.