ناهنجاری های خود ایمنی و لنفاتیک

ناهنجاری های خود ایمنی و لنفاتیک

ناهنجاری های خود ایمنی و لنفاتیک

وظیفه دستگاه ایمنی بدن محافظت از بدن در برابر عوامل بیماری زا است حال در صورتی که این دستگاه وظیفه خود را به درستی انجام ندهد، بافت بدن را به عنوان بافت بیگانه تشخیص داده و بر ضد آن آنتی بادی تولید می کند در این صورت ناهنجاری خود ایمنی رخ خواهد داد.

دستگاه لنفی نیز سلول های سرطان و میکروارگانیسم های سرطان زا را از بین می برد اما ممکن است گاها خود این دستگاه توسط سرطان و عفونت از پا درآید.

انواع ناهنجاری های خود ایمنی:

لوپوس

لوپوس یا لوپوس اریتروماتوز سیستمیک (SLE) در اثر حمله وسیع دستگاه ایمنی بدن به بافت پیوندی به وجود می اید که منجر به التهاب و تورم آن قسمت از بافت پیوندی می شود که باعث پیوند پوست، مفصل ها و اندام های داخلی بدن به یکدیگر می شود.  این بیمای در زنان، سیاه پوستان
و مردم آسیایی شیوع بیشتری داشته و حتی می تواند به صور خانوادگی بروز نماید. به تصویر زیر نگاه کنید تا مناطقی که لوپوس به آن ها حمله می کند را شناسایی کنید. این بیماری می تواند به چند قسمت و یا کل بدن حمله کند که اگر کل بدن درگیر بیماری شود در این صورت خستگی،
تب، افسردگی و حساسیت به نور آفتاب بروز می کند.

دلایل بروز بیماری لوپوس:

اگر چه علت این بیماری هنوز شناخته شده نیست ولی چند عامل می تواند باعث فعال شدن آن شوند:

1-عفونت ویروسی

2-هیجان

3-قرار گرفتن طولانی مدت در برابر آفتاب

درمان بیماری لوپوس:

متاسفانه این بیماری درمانی ندارد و داروهایی که برای آن استفاده می شود قطعا می تواند علائم را کاهش دهد. لازم به ذکر است که لوپوس حتی می تواند کشنده باشد.

علائم بیماری لوپوس:

علائم این بیماری براساس شدت بروز متفاوت بوده و ممکن است هر چند هفته یکبار به شدت بروز کنند. به طور کلی این که لوپوس در کدام قسمت بدن بافت پیوندی را ملتهب کند علائم متفاوت خواهد بود:

1-شش ها

در این حالت لوپوس پرده اطراف شش ها را ملتهب می کند در نتیجه درد در سینه و کوتاه شدن تنفس رخ می دهد.

2-قلب

ممکن است پرده اطراف قلب ملتهب شده و درد در ناحیه سینه بروز کند.

3-دستگاه عصبی

در صورتی که لوپوس به این قسمت حمله کند، سردرد، تاری دید و آسیب مغزی به وجود می آید.

4-مفصل ها

لوپوس باعث می شود که مفصل ها دردناک، متورم و خشک شود که بیشتر مچ، دست ها و زانو را مورد حمله قرار می دهد.

5-انگشتان

در بیماری لوپوس، انقباض رگ های کوچک (پدیده ری نود) در تماس با سرما باعث سفتی و دردناکی انگشتان می شود.

6-عضلات

گسترش بیماری لوپوس منجر به خستگی و درد در عضلات می شود.

7-پوست و مو

یکی از علائم شناخته شده لوپوس در پوست و مو است که منجر به ریزش مو، رنگ پریدگی و بروز راش های پروانه ای در اطراف بینی و گونه ها خواهد شد.

8-دهان و بینی

زخم بدون درد در دهان و ندرتا در بینی علامت دیگر لوپوس است.

9-رگ ها

در منطقه مبتلا به لوپوس رگ ها ملتهب شده و جریان خون متوقف می شود.

اسکلرودرما

نوعی دیگر از ناهنجاری خود ایمنی که در آن آنتی بادی ها به پوست، مفصل ها و دیگر بافت های پیوندی حمله می کنند تحت عنوان بیماری نادری با نام اسکلرودرما شناخته شده است. متاسفانه علت این بیماری ناشناخته بوده و روش های درمانی کمک می کند تا سرعت پیشروی بیماری کمتر
شده و علائم آن رفع شوند. مهمترین علامت بیماری اسکلرودرما این است که بافت ها ملتهب، ضخیم و گاهی سخت و منقبض می شوند. 

قسمت های درگیر با بیماری  اسکلرودرما :

1-پوست

پوست انسان بیشتر از هر قسمت دیگری درگیر این بیماری شده و ممکن است که سخت و سفت گردد.

2-مفصل ها

همچنین مفصل ها به ویژه در دست ها ممکن است باعث ایجاد زخم و ایجاد کبره ضخیم شود به گونه ای که در تماس با سرما بسیار دردناک خواهد شد. به این عارضه ری نود گفته می شود.

فیبروز ریوی

فیبروز ریوی از جمله بیماری های خود ایمنی در دستگاه تنفسی است که در آن آنتی بادی ها به بافت شش ها حمله کرده، کیسه های هوایی ملتهب شده و دیواره آن ها ضخیم؛ جوش خورده و نهایتا تخریب می شود. در چنین شرایطی توانایی کیسه های هوایی برای دریافت اکسیژن کم خواهد شد.
علت این بیماری ناشناخته بوده و متاسفانه درمانی ندارد. مصرف داروهای کورتیکوستروئیدی تنها سرعت تخریب شش ها را کند خواهد کرد.

علائیم بیماری فیبروز ریوی:

1-سرفه خشک

2-کوتاهی در تنفس که ممکن است به اکسیژن رسانی نیاز شود.

مقایسه 3 حالت کیسه های هوایی:

1-کیسه هوایی طبیعی

در شرایط طبیعی دیواره کیسه های هوایی شفاف بوده و به اندازه یک سلول ضخامت دارند. تبادل آسان اکسیژن و دی اکسید کربن از این دیواره ها انجام می شود. همچنین سطح داخلی کیسه های هوایی توسط یک ماده موکوزی محافظ پوشیده شده است.

2-کیسه هوایی ملتهب

در این زمان تعداد زیادی لنفوسیت ها وارد کیسه های هوایی شده و در اثر تخریب این سلول ها، ماده التهاب زا آزاد می شود. ادامه این شرایط باعث می شود که فیبروبلاست ها در ایجاد بافت رشته ای تحریک شوند.

3-کیسه هوایی فیبروزه

با ایجاد بافت اسکار، دیواره کیسه های هوایی ضخیم شده و جریان تبادل گازها متوقف خواهد شد. فیبروزه شدن به تدریج باعث تخریب الونول ها شده و بافتی که جوش خورده است از حرکت ریه و باز شدن آن خودداری می کند.

پلی آرتریت

پلی آرتریت نودوزا یکی از نادرترین بیماری های خود ایمنی است که در اثر ملتهب کردن دیواره سرخرگ ها، اکسیژن رسانی به بافت ها کاهش یافته و در نتیجه تاثر بسیار شدید این بیماری را می توان در مفصل های کوچک و متوسط مشاهده نمود که باعث تخریب آن ها می شود. علت این
بیماری ناشناخته بوده و درمانی ندارد. مصرف داروهای کورتیکوستروئیدی تنها علائم بیماری را بهبود خواهد بخشید.

علائم بیماری پلی آرتریت:

1-تخریب پوست و به وجود آمدن زخم

2-درد در ناحیه شکم و مفصل ها

3-بی حسی انگشتان دست و پا

4-نارسایی کلیه و حمله قلبی نیز می تواند از عوارض این بیماری باشد.

در تصویر زیر شما لکه های بنفش رنگی را روی پا مشاهده می کنید که در اثر التهاب رگ های خونی و متوقف شدن جریان خونی این قسمت از اکسیژن محروم خواهد شد.

سارکوئیدوز

سارکوئیدوز ناشی از واکنش ایمنی شدید به یک ماده شیمیایی یا فونت در افرادی است که آمادگی ابتلا به آن را دارند. اگر چه این بیماری درمان ندارد ولی علائم آن به مرور زمان از بین می روند.  سارکوئیدوز به شکل حاد یا مزمن بروز کرده و باعث ایجاد زخم های گرانولوما در
بافت مورد نظر خواهد شد. گرانولوماها دسته ای از ماکروفاژها هستند که د محلی که دستگاه ایمنی تحریک می شود وجود دارد و در تصویر زیر شما می تواند در اطراف چشم این زخم ها را مشاهده کنید.

بافت های درگیر با بیماری سارکوئیدوز:

1-شش ها بیشتر از هر اندام دیگر درگیر این بیماری شده که منجر به سرفه و کوتاهی تنفس خواهد شد.

2-همچنین سارکوئیدوز می تواند به گره ها لنفی، کبد، طحال، کلیه ها، پوست و چشم نیز حمله کند.

کم خونی (آنمی)

یکی از رایج ترین مشکلاتی که به ویژه در خانم ها دیده می شود، کم خونی است که این بیماری در اثر عوامل مختلف من جمله پاسخ ایمنی غیر طبیعی رخ خواهد داد. همان گونه که می دانید هموگلوبین باعث قرمزی گلبول های قرمز خون شده و ناقل اکسیژن است حال زمانی که هموگلوبین
ناقص، غیرطبیعی و یا کم شوند میزان اکسیژن رسانی به بافت ها کاهش پیدا خواهد کرد.

انواع کم خونی:

1-نوعی از کم خونی که تحت عنوان همولیز یا کم خونی همولیتیک خود ایمنی معروف است، زمانی رخ می دهد که دستگاه ایمنی بدن بر ضد گلبول های قرمز آنتی بادی تولید کرده و گلبول های قرمز در مقیاس بزرگ تخریب شوند. این بیماری در اثر ناهنجاری در دستگاه ایمنی بدن و یا تحریک
شدن آن توسط داروهایی همانند پنی سیلین یا کینین ایجاد خواهد شد. در تصویر میکروسکوپ الکترونی زیر مشاهده می کنید که یک ماکروفاژ (قهوه ای) در حال از بین بردن گلبول های قرمز خون است.

2-رایج ترین نوع کم خونی در اثر فقر آهن یا موادی است که در ساخت گلبول های قرمز خون نقش دارند.

3-ممکن است کم خونی در اثر تغییرات وراثتی در گلبول های قرمز خون به وجود بیاید. همانند کم خونی داسی شکل که شکل گلبول های قرمز خون تغییر  کرده و خمیده می شوند.

4-کم خونی آپلاستیک زمانی رخ می ده که مغز استخوان نتواند به اندازه کافی گلبول قرمز تولید نماید.

لنفوما

در دستگاه لنفاوی بدن همانند خون گلبول های سفید لنفوسیتی وجود دارد که به عفونت ها حمله می کنند. حال زمانی که لنفوسیت ها در دستگاه لنفاوی سرطانی شوند، سرطان لنفوما رخ خواهد داد که منجر به تکثیر بیش از حد لنفوسیت ها در گره های لنفی خواهد شد. این امکان وجود
دارد که لنفوما به اندام های دیگر همانند طحال، مغز استخوان و گره های لنفی دیگر سرایت کند.

علائم سرطان لنفوما

در هر نوع از بیماری لنفوما علائم زیر دیده می شود:

1-تورم غده های بدن در گردن، زیر بغل و کشاله ران

2-تب

3-خستگی

4-تعرق شبانه

درمانی بیماری لنفوما

اگر بیماری در مراحل اولیه باشد با پرتودرمانی قابل درمان خواهد بود ولی در صورتی که شدید شده باشد باید از شیمی درمانی کمک گرفت.

انواع سرطان لنفوما

1-سرطان لنفومای هوچکینی

در این نوع از لنفوما سلول های بزرگ غیر طبیعی به نام رید-استنبرگ مبتلا می شوند و متاسفانه علت آن ناشناخته است.  شیوع این بیماری در افراد بین 30-15 سال و 70-55 سال رخ خواهد داد. در چنین بیماری چون سلول های دفاعی بدن نمی توانند به درستی کار خود را انجام دهند، 
بدن مستعد عفونت خواهد شد. علائم این بیماری عبارتند از:

خستگی

خارش پوست یا راش

گاها تب

تعرق شبانه

کاهش وزن

احساس درد در گره های لنفی پس از مصرف الکل

زمانی که افراد مبتلا به این نوع سرطان لنفوما به پزشک مراجعه می کنند ابتدا پزشک دستور آزمایش خون برای بررسی کم خونی و همچنین نمونه برداری از غده های لنفی برای مشاهده سلول های سرطانی را صادر خواهد کرد. همچنین به منظور بررسی میزان شیوع بیماری باید سی تی اسکن
و نمونه برداری از مغز استخوان انجام شود. در نهایت برای درمان باید پرتودرمانی و شیمی درمانی انجام شود.

2-سرطان لنفومای غیر هوچکینی

در تصویر زیر که ترکیبی از سی تی اسکن رنگی با اسکن PET است، شما می توانید رشد تومور بدخیم در شکم و سینه فرد مبتلا به سرطان لنفومای غیر هوچکینی را مشاهده کنید. برای ثبت این تصاویر ابتدا ماده رادیواکتیو وارد جریان خون شده و پس از جا گرفتن در تومورها به صورت
لکه های صورتی تیره دیده می شود.

لوکمیا

لوکمیا نوعی سرطان گلبول های سفید بدن است که سلول های سرطانی در مغز استخوان تکثیر پیدا می کنند. در نتیجه 3 مشکل به وجود می آید:

1-کاهش تعداد گلبول های قرمز خون که منجر به کم خونی خواهد شد.

2-کاهش تعداد پلاکت های خون که در نتیجه باعث جلوگیری از لخته شدن خون در زمان آسیب دیدگی شده و خونریزی بیشتر می شود.

3-کاهش تعداد گلبول های سفید بدن که منجر به کاهش توان دفاعی بدن خواهد شد.

در سرطان لوکمیا که می تواند حاد یا مزمن باشد، سلول های سرطانی با پراکنده شدن در جریان خون منجر به بزرگ شدن غده های لنفی، طحال و کبد خواهند شد.

درمان بیماری لوکمیا

آینده این بیماری بستگی به شدت و نوع آن داشته و درمان آن در کودکان موفقیت آمیزتر است. معمولا برای درمان لوکمیا باید پرتودرمانی همراه با پیوند مغز استخوان انجام شود.

سلول های خونی یا در مغز استخوان نرم که بافت چربی است یافت می شوند و یا این که در مرکز استخوان های بزرگ  پهن همانند کتف، دنده ها، استخوان های لگن و سینه وجود دارند.

لوگومی حاد لنفوبلاستیک (ALL)

در این بیماری لفنوسیت های سرطانی و نابالغ که به آن ها لنفوبلاست می گویند به طور غیر طبیعی و غیر قابل کنترل در مغز استخوان تکثیر می شوند و در نتیجه تعداد سلول های خونی کاهش پیدا می کند. همچنین سلول های سرطانی به جریان خون حمله کرده و در آنجا تکثیر می شوند
که این اتفاق منجر به پخش شدن سرطان در کل قسمت های بدن خواهد شد.