پاسخ التهابی

پاسخ التهابی

زمانی که صدماتی من جمله زخم یا مواد خارجی من جمله عوامل عفونت زا، سم های شیمیایی، حرارت یا تشعشع برای بدن به وجود می آید، بدن پاسخ التهابی به این صدمات از خود نشان خواهد داد. مهمترین ویژگی های پاسخ های التهابی عبارتند از:

1-سریع ترین و عمومی ترین پاسخی است که که بدن در برابر این صدمات از خود نشان می دهد.

2-یک پاسخ غیر اختصاصی است در نتیجه در برخلاف پاسخ ایمنی بدن که تنها در اثر عوامل مهاجم خاص بروز می کند، التهاب حالت عمومی دارد.

3-پاسخ التهابی از همه مراحل دفاعی گذشته و گلبول های سفید و مواد شیمیایی را درگیر می کند.

علت التهاب:

همان گونه که بارها گفته شده است دستگاه تنفسی بدن همواره در معرض گرد و غبارها و عوامل مهاجمی قرار دارد در نتیجه احتمال روز بیماری در این دستگاه زیاد است. به همین دلیل اپیلیوم نای به پاسخ التهابی در برابر گرد و غبار و میکروب ها مجهز شده است. لازم است بدانید
که التهاب در کنار پاسخ ایمنی اختصاصی که به مواد مخاطی حمله می کنند، بروز می کنند.

علائم التهاب:

1-قرمزی (رابر)

2-گرمی (کالر)

3-تورم (تومور)

4-درد (دالر)

اهداف پاسخ التهابی:

1-حمله، در هم شکستن و حذف عامل مهاجم زنده یا مرده

2-حذف سلول های آسیب دیده

3-آغاز بهبودی و ترمیم 

سلول های دفاعی

در جریان بروز پاسخ التهابی، انواعی از گلبول های سفید همانند نوتروفیل ها و منوسیت ها وارد عمل می شوند:

1-نوتروفیل ها

دسته ای از سلول هایی که در جریان دفاع از بدن اکنش نشان می دهند، نوتروفیل ها هستند. اگر چه این سلول ها کوچک هستند ولی می توانند چندین قطعه از بافت های صدمه دیده و باکتری ها را احاطه کنند. جالب است بدانید که نوتروفیل ها تا زمانی که از رگ های خونی خارج می شوند
هنوز نابالغ هستند اما به محض ورود به بافت ها بالغ شده و  به ماکروفاژها تبدیل می شوند.

2-ماکروفاژ

ماکروفاژ یک سلول فعال و خورنده بزرگی  است که می تواند 100 باکتری را از بین ببرند.

مراحل بروز پاسخ التهابی

1-فراخ شدن مویرگ ها

با ورود ماده بیگانه به بدن، این ماده در محل آسیب باقی مانده و ترشح هیستامین و کینین به داخل خون ادامه پیدا خواهد کرد که هیستامین منجر به گشاد شدن دیواره رگ ها و افزایش جریان خون در محل زخم خواهد شد. در این زمان سلول های سازنده دیواره سلول ها نازک و کشیده
شده و به دلیل فاصله کوچکی که میان آن ها ایجاد می شود، نفوذپذیری آن ها افزایش خواهد یافت.

2-خروج مایع

در این زمان جریان خون افزایش یافته و علائم گرمی و قرمزی بروز می کند. پلاسما (زرد) همزمان با ورود به فضای بین سلولی پروتئین های مختلف من جمله فیبرینوژن را با خود منتقل می کنند که این ماد برای ایجاد لخته در محل زخم بسیار لازم است.

3-تجمع مایع

تجمع پلاسما و مایع خارج شده از سلول های صدمه دیده در فضای میان بافتی منجر به تورم شده که تورم به فشار به اعصاب، چهارمین علامت التهاب یعنی درد رخ می دهد.

4-رسیدن نوتروفیل ها

با ترشح مواد شیمیایی گلبول های همانند نوتروفیل ها جذب می شوند. نوتروفیل ها با فشار به دیواره سلولی از آن خارج می شوند که به این عمل مهاجرت و روش نوتروفیل ها برای خروج از مویرگ ها و ورود به بافت را دیاپدز می گویند.

لازم به ذکر است که درخت برونشیال ممکن است دچار التهاب شده یا به صورت یک لکه در محدوده نای باقی می ماند.

کلاف مژک

برخی از سلول های پوشاننده نای زوائد مو مانند به نام کلاف مژک را تولید می کنند که این مژک ها موظف هستند با حرکت خود موکوز را که سلول ها را پوشانده است، جابجا کنند. زمانی که نفس می کشیم ذرات خارجی همانند فایبرگلاس و باکتری های موجود در هوا با تنفس وارد نای
می شوند. در این شرایط باید این ذرات به دام بیافتند تا از آسیب به بافت های بدن جلوگیری شود:

1-با ورود هوا به داخل نای، ذرات معلق با بافت پوشاننده برخورد کرده و در موکوز به دام می افتند. لازم به ذکر است که موکوز به وسیله سلول های اپیتلیال نای ترشح می شود.

2-این امکان وجود دارد که ذرات، سلول های اپیتلیال را شکسته و غشای سلولی را پاره کنند.

3-با پاره شدن غشای سلولی، مواد پیام رسان همانند هیستامین و کینین از سلول آزاد می شوند. البته غالبا این دو ماده توسط “ماست سل” ها که در بافت های بدن پراکنده هستند تولید می شوند.

فاگوسیتوز

فاگوسیتوز یا خوردن سلولی به فرآیندی گفته می شود که توسط برخی از گلبول های سفید انجام می شود. این دسته از گلبول های سفید می توانند ذرات کوچک همانند باکتری ها را احاطه کرده، به درون خود بکشند و گوارش کنند. گوارش کمتر از یک ثانیه طول کشیده و ذره ای که خورده
می شود به کمک مواد شیمیایی و  آنزیم ها تدریجا تجزیه می شوند.

سلول ها برای این عمل از توانایی خود جهت تغییر شکل و حرکت استفاده کرده و عمل بلع میکروب ها را انجام می دهند. جالب است بدانید که حرکت و تغییر شکل سلول ها به کمک ریز لوله ها و ریز رشته های سیتوپلاسمی انجام می شود که انعطاف پذیر بوده و داربست حرکتی داخل سلول
هستند. 

مراحل فاگوسیتوز

1-مرحله فراگیری

در این مرحله ابتدا گلبول های سفید به کمک پاهای کاذب خود اطراف ماده بیگانه را احاطه کرده و آن را به دام می اندازند.

2-مرحله تجزیه

سپس میکروب یا ماده بیگانه به داخل وزیکول گوارشی وارد شده و به کمک آنزیم هایی من جمله لیزوزوم تجزیه می شود. که به مجموعه ماده بیگانه و آنزیم فاگولیزوم می گویند.

3-مرحله بیرون انداختن

در گوارش سلولی مواد بی ضرری تولید می شود که این مواد دو سرنوشت در پیش رو دارد یا این که از غشای گلبول سفید بیرون انداخته می شود و یا این که به صورت بسته بندی شده (وزیکول) به مایع برون سلولی منتقل می شود.

برای افزودن دیدگاه باید شوید.